نمایشگاه چاپ سنگی های علی قلی خویی

نمایشگاه «چاپ سنگی های علی قلی خویی»

با مشارکت علی بوذری

نمایشگاه چاپ سنگی های علی قلی خویی

گشایش نمایشگاه « آثار چاپ سنگی علی‌قلی خویی » در روز شنبه 14 اردیبهشت 1398 خورشیدی از ساعت 14 با سخنرانی پروفسور الریش مارزلف، دکتر علی بوذری، دکتر رکسانا زنهاری، مصطفی لعل شاطری، حمید میزبانی، محمد گودرزی، سیده نسیم صلاحی، در بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی ایران برپا ‌شد.

نمایشگاه «آثار چاپ سنگی علی‌قلی خویی» در کتابخانه و موزه ملی ملک، زمینه‌ای مناسب برای آشنایی با شخصیت، سبک و شیوه کاری این تصویرگر بزرگ کتاب‌های چاپ سنگی در تاریخ معاصر ایران است. میرزا علیقلی خویی، پرکارترین و توانمندترین هنرمند در گستره تصویرگری کتاب‌های چاپ سنگی فارسی به شمار می‌آید که آثاری فراوان و بی‌همتا برجای نهاده است. آثار وی نه تنها اصیل و جذاب است، که به آسانی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد شناسایی می‌شود. نزدیک به 35 کتاب در گونه‌هایی ادبی همچون حکایت‌های عامه‌پسند، ادبیات کلاسیک و آثار داستانی با درون‌مایه‌های مذهبی شیعی با امضای علیقلی در پای تصویرها برجای مانده است.

نمایشگاه «آثار چاپ سنگی علی‌قلی خویی» با نمایش 11 اثر ویژه و برجسته چاپ سنگی با تصویرسازی میرزا علیقلی خویی، تصویرگر سرشناس کتاب‌های چاپ سنگی در دوره قاجار، در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد.

تصویرگری در چاپ سنگیسابقه کار گرافیک، چاپ، نقش پردازی بر سنگ و چوب و عقیق؛ و برگردانیدن آن‌ها برای انتقال مفاهیم، پیام‌ها، و معانی و همچنین تکثیر تصویر در ایران به قبل از دورۀ گوتنبرگ می‌رسد. تصویر سازی در کتاب چاپ سنگی ویژگی‌های خود را داشت. به لحاظ محدودیت‌های فنی تصاویر به صورت سیاه قلم بود و در صورت رنگی بودن، رنگ آمیزی با دست اجرا می‌شد. اولین کتاب مصور چاپ سنگی به نام لیلی و مجنون اثر مکتبی شیرازی با چاپ مجلس تصویر در تبریز به چاپ رسیده. اوج فن چاپ سنگی همراه با نقاشی‌های چاپ سنگی را به سه دسته تقسیم‌بندی کرده است:

1 ـ نقاشی‌های سنتی و باستانی ایران
2 ـ نقاشی‌های مذهبی
3 ـ نقاشی‌های عاشقانه، شاعرانه و حکایت‌های عامیانه خوشنویسی در این چاپ سنگیوجود خوشنویسان مشهور و نقاشان معروف در آن زمان. از هنرمندان بزرگی که در اعتلای چاپ سنگی و تجل هنر کتابت و خوشنویسی سهم و جایگاهی ارجمند دارند باید از مرحوم سیدمرتضی برغانی یاد کرد.چاپخانۀ وی در حدود 20 ـ 1312 ق آغاز به کار کرد و روزنامه‌هایی نظیر ادب، کوکب، کشکول، سعادت، گلستان، جام جم و جهان­آرا و جز این‌ها که در همۀ آن‌ها جوهره‌ای از خط نستعلیق تجلی داشته است در این چاپخانه به چاپ رسید. وی یکی از بهترین شاگردان میرزا کلهر خوشنویس روزنامۀ شرف و ادامه دهندۀ فن کتاب برای چاپ سنگی‌ست. میرزا کلهر با ابداع شیوۀ نستعلیق خاص خود که نوعی چاق نویسی نستعلیق بود و با روند چاپ سنگی تطبیق بیشتری داشت، به ترویج این صنعت کمک کرد. وی علاوه بر فعالیت گسترده در امر چاپ سنگی، آن شیوه را به فرزندان خود مانند استاد حسن میرخانی و استاد حسین میرخانی آموخت و این دو از بنیانگذارن انجمن خوشنویسان ایران بودند. از زین العابدین شریف صفوی، هنرمند بزرگی که 13 سال برای کتابت و صفحه آرایی قرآنی و امور چاپ سنگی تلاش نمود نیز باید یاد کرد. نقش هنرمندان خاندان غفاری غفاری نیز در نقاشی چاپ سنگی بسیار ارزنده بوده است. از هنرمندان معروف دیگر از جمله میرزا موسی، میرزا اسدالله نقاش، آقا میرزا باقر شیرازی، سید محمدبن میرزا کاظم حسینی شیرازی، میرزا غلامحسین مذّهب، محمد باقر خان، و آقا میرزا عبدالمطلب می‌توان نام برد که در ترویج بیشتر چاپ سنگی در ایران نقش به سزایی داشتند.

برچسب‌ها:

نظر شما: