برنامه و تورهای ویژه کتابخانه و موزه ملی برای مبتلایان دمانس و آلزایمر آغاز شد

​همکاری بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی ایران و انجمن آلزایمر ایران برای خدمات‌رسانی ویژه به مددجویان

برنامه و تورهای ویژه کتابخانه و موزه ملی برای مبتلایان دمانس و آلزایمر آغاز شد

برنامه ویژه فرهنگی کتابخانه و موزه ملی ملک برای برپایی تورهای ویژه آموزشی بیماران آلزایمر، با همکاری انجمن آلزایمر ایران به میزبانی بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی ایران آغاز شد.

به گزارش روابط عمومی موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، برنامه ویژه فرهنگی کتابخانه و موزه ملی ملک برای برپایی تورهای آموزشی بیماران آلزایمر با برگزاری دو تور ویژه با حضور دو گروه «بیماران آلزایمر» و «گروه حساسِ با احتمال ابتلا به آلزایمر»، کوشش تازه نخستین موزه وقفی- خصوصی ایران در خدمات‌رسانی به بخش‌های ویژه جامعه با رویکرد موزه‌درمانی به شمار می‌آید. این دو تور بازدید که در تاریخ‌های نوزدهم و بیست و سوم دی در کتابخانه و موزه ملی ملک برپا شد، با هدف‌های از پیش برنامه‌ریزی‌شده، به میزبانی از دو گروه نشست که با همکاری انجمن آلزایمر ایران به عنوان گروه‌های نمونه برای سنجش میزان فراگیری آموزه‌های فرهنگی- تاریخی از راه بازدیدهای هدف‌مند موزه‌ای برگزیده شده‌اند. این همکاری دوسویه میان کتابخانه و موزه ملی ملک و انجمن آلزایمر ایران از آن‌روی انجام گرفته که بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی ایران از سال‌های گذشته، هم‌تراز و هم‌راستای خدمات‌رسانی فرهنگی موزه‌ای و کتابخانه‌ای به مخاطبان همیشگی، برآن شده است خدماتی تازه به گروه‌های ویژه جامعه همچون کودکان کار، بی‌سرپرست و بدسرپرست و بیماران به ویژه مبتلایان به بیماری‌هایی همچون اوتیسم و آلزایمر تعریف کرده و ارایه دهد. همکاری با انجمن اوتیسم پس از برگزاری نشست‌های تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی، با یک نشست آموزشی در کتابخانه و موزه ملی ملک با هدف آشنایی راهنمایان موزه و کارشناسان این گنجینه بزرگ فرهنگی- تاریخی آغاز شد. کارشناس انجمن آلزایمر ایران در این نشست به تاریخ 26 آذر 1397 خورشیدی، آموزه‌هایی در زمینه تعریف دمانس (زوال عقل)، گونه‌های آن و عامل‌های تاثیرگذار در ابتلا به دمانس ارایه داد، سپس با توضیح‌هایی درباره شایع‌ترین گونه دمانس (بیماری آلزایمر)، درباره مرحله‌های بیماری، عامل‌های خطرساز و شیوه پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر سخن راند. شیوه برپایی ارتباط با بازدیدکنندگانِ مبتلا به بیماری آلزایمر و چگونگی ارتباط‌گیری چشمی با آنان، بخش مهم این نشست آموزشی- توجیهی را دربرمی‌گرفت. کارشناسان و راهنمایان کتابخانه و موزه ملی ملک سپس در نشستی دیگر به تاریخ 3 دی 1397 خورشیدی به میزبانی انجمن آلزایمر ایران با هدف طراحی و برنامه‌ریزی تورهای ویژه بازدید به ویژه برای بیماران، مراقبان و اعضای طرح حساس، هماهنگ کردند برنامه‌ای ویژه برپایه نیازهای دیده‌شده پروژه کمک به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر و خانواده آن‌ها، همچنین گروه حساس در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شود.

طرحی نو؛ آغاز تورهای ویژه

نخستین تور ویژه بازدید از کتابخانه و موزه ملی ملک به تاریخ 19 دی 1397 خورشیدی با حضور بیماران آلزایمر و همراهان‌شان، سرآغاز اجرای برنامه‌های آموزشی در این زمینه بود. این تور بازدید به بازدید از تالار «هنر و زندگی» و آشنایی با اشیای قدیمی تالار اختصاص داشت که وسیله‌ها و ابزارهای روزمره زندگی در تاریخ بوده‌اند. گفت‌وگوی دوسویه راهنما و بیماران، بخشی مهم از برنامه را دربرمی‌گرفت. میهمانان تور باید نام و ویژگی پنج اثر تاریخی تالار را به یاد می‌سپرده، سپس درباره‌شان توضیح می‌دادند. انجام کار آموزش و ارزیابی و سنجش دریافت‌های بیماران از آثار یادشده، برای برگزیدن گروه هدف در جهت برنامه‌ریزی برای انجام کارگاه‌های آموزشی و سنجش بازخورد دستاورد در میان‌مدت، چکیده تور نخست را دربرمی‌گرفت. انجمن آلزایمر ایران بدین‌ترتیب با ارزیابی نهایی و ثبت وضعیت و تهیه گزارش پایانی می‌تواند به الگویی مشخص در زمینه موزه‌درمانی دست یابد.

کتابخانه و موزه ملی ملک در دومین تور ویژه بازدید به تاریخ 23 دی 1397 خورشیدی میزبان گروه حساس بود که ممکن است به دلیل ویژگی سنی و وضعیت فیزیکی در آستانه آلزایمر باشند. این گروه با بازدید از همه تالارهای موزه‌ای موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، هم‌زمان با گفت‌وگو و تعامل با راهنمایان موزه، به تماشای گنجینه سه هزار ساله آثار تاریخی و فرهنگی نخستین موزه وقفی- خصوصی ایران نشستند تا پس از ارزیابی‌های انجمن آلزایمر ایران، شیوه رفتار با این گروه در برنامه موزه‌درمانی مشخص شود.

برنامه همکاری دوسویه کتابخانه و موزه ملی ملک و انجمن آلزیمر ایران در این زمینه همچنان پیوستگی خواهد داشت و بیماران آلزایمر و گروه‌های حساسِ در آستانه این بیماری در چارچوب تعریف‌شده از برنامه‌های فرهنگی نخستین موزه وقفی- خصوصی ایران بهره خواهند گرفت.

کتابخانه و موزه ملی ملک، نخستین موزه وقفی- خصوصی ایران و یکی از شش کتابخانه بزرگ کشور در گستره نسخه‌های خطی به شمار می‌آید. حاج حسین آقا ملک، زمین‌دار بزرگ فرهنگ‌دوست تاریخ معاصر ایران، این گنجینه کم‌نظیر را پس از گردآوری و پایه‌گذاری در واپسین دهه‌های سده سیزدهم هجری، در سال 1316 خورشیدی بر آستان قدس رضوی وقف کرده تا همگان آنگونه که خود در وقف‌نامه یادآور شده است با هدف «ترقی معارف» از آن بهره بگیرند. کتابخانه و موزه ملی ملک امروزه در این منظومه راهبردی به ویژه برپایه سیاست‌های فرهنگی آستان قدس رضوی به عنوان متولی موقوفه، خدمات‌رسانی به همه شهروندان به ویژه گروه‌های کم‌برخوردار را از هدف‌های بنیادین برنامه‌های خود می‌داند. اجرای برنامه‌ها و کارگاه‌های آموزشی برای کودکان اوتیسم و بیماران آلزایمر، دو برنامه شاخص این موقوفه بزرگ در سال 1397 خورشیدی در این چشم‌انداز بوده است.