​پرورش (روزنامه)

​پرورش

روزنامه پرورش در شهر قاهره به زبان فارسی به مدیری میرزا علی‌محمد پرورش تأسیس و شماره اول آن در شانزده صفحه به قطع وزیری چاپ و در تاریخ جمعه دهم شهر صفرالمظفر ۱۳۱۸ ق مطابق ۸ شهر ژوئن ۱۹۰۰ مسیحی منتشر گردیده است. روی جلد اسم روزنامه پرورش و در زیر آن سال تأسیس به قمری و میلادی و در زیر سال تأسیس این عبارت : «این روزنامه آزاد است و هفته [ای] یک روز جمعه طبع می‌شود.» درج است.[1]

سبک مندرجات روزنامه پرورش به عینه مانند ثریا است و مندرجات آن عبارت است از یک سرمقاله که معمولاً تحت عنوان سیاسی نوشته شده، بعد اخبار خارجه و مختصری از اخبار مربوط به ایران و مقالات مختلف راجع به اوضاع ایران است. از خصوصیات روزنامه پرورش ذکر فهرست مندرجات هر شماره است در ستون اول صفحه اول و این روش بعداً سرمشق بعضی از جراید آغاز مشروطیت قرار گرفته و آن‌ها هم فهرست مندرجات هر شماره را در ستون اول چاپ کرده‌اند.[2]

روزنامه پرورش مانند ثریا یکی از روزنامه‌های بسیار مفیدی است که تا کنون به زبان فارسی منتشر شده و به سهم خود کمک‌های گران‌بهایی در بیداری ایرانیان و آماده ساختن آن‌ها برای درخواست مشروطیت نموده است.[3] روزنامه پرورش [...] از اسلوب نگارش زیبا و مطالب خواندنی و جالب برخوردار بود. پرورش که در مصر به چاپ می‌رسید، توانست در زمانی که پایه‌های سانسور مطبوعات در ایران همچنان استوار بود، در شکل‌گیری انقلاب مشروطه و در گسترش افکار نو و اندیشه‌های مترقی، پشتوانه تئوریک جنبش را تقویت نماید.[4] [...] خلاصه سخن اینکه روزنامه پرورش جزو چند روزنامه فارسی است که کمتر تاکنون نظیر آن‌ها پیدا شده و از لحاظ آشنا ساختن مردم ایران به اوضاع جهان مدیر آن خدمت گران‌بهایی نموده است. [....] سبک مندرجات و قطع روزنامه در طول مدت انتشار یکسان است و تنها تغییری که در آن روی داده روز انتشار است که پس از چندی به عوض روزهای جمعه روزهای دوشنبه منتشر شده است.[5]

پس از آن‌که مدتی ورود روزنامه پرورش از طرف امین‌السلطان به داخل ایران ممنوع گردید بالاخره روزنامه تا شماره ۳۳ منتشر شد و پس از توقیف روزنامه [...] در اواخر سال ۱۳۲۰ ق مدیر آن به بیماری سل درگذشت و در حلوان نزدیک قاهره دفن گردید.[6]

واژگان کلیدی: روزنامه پرورش، قاجاریه، مظفرالدین‌شاه،

[1]- صدرهاشمی، محمد. تاریخ جراید و مجلات ایران. اصفهان: انتشارات کمال، ۱۳۶۳، ج ۲، ص ۵۷

[2]- همان، ص ۵۸

[3]- همان، ص ۵۹

[4]-کهن، گوئل. تاریخ سانسور در مطبوعات ایران: از ۱۲۵۳ ق تا صدور فرمان مشروطیت. تهران: آگاه، ۱۳۶۰، ج ۱، ص ۲۰۳

[5]- صدرهاشمی، محمد. تاریخ جراید و مجلات ایران. اصفهان: انتشارات کمال، ۱۳۶۳، ج ۲، ص ۵۹

[6]- همان، ص ۶۴