شاهنامه فردوسی _{قاجاریه صفر 1193 قمری (قرن 12) - 15 شعبان 1342 قمری (قرن 14)}

حکیم ابوالقاسم حسن بن علی توسی معروف به فردوسی (حدود سال ‎۳۱۹ تا حدود ‎۳۹۷ هجری خورشیدی) در ناحیه توس خراسان به دنیا آمد و همانجا درگذشت و به خاک سپرده شد. او شاعر حماسه‌سرای ایرانی و گوینده شاهنامه فردوسی است که مشهورترین اثر حماسی فارسی است و طولانی‌ترین منظومه به زبان پارسی تا زمان خود بوده است. او را از بزرگ‌ترین شاعران فارسی‌گو دانسته‌اند. شاهنامه شرح احوال، پیروزیها، شکستها، ناکامیها و دلاوریهای ایرانیان از کهنترین دوران (نخستین پادشاه جهان کیومرث) تا سرنگونی دولت ساسانی به دست تازیان است و همچنین کشمکشهای خارجی ایرانیان با هندیان در شرق، تورانیان در شرق و شمال شرقی، رومیان در غرب و شمال غربی و تازیان در جنوب غربی است.علاوه بر سیر خطی تاریخی ماجرا، در شاهنامه داستان‌های مستقل پراکنده‌ای نیز وجود دارد که مستقیما به سیر تاریخی مربوط نمی‌شوند. از آن جمله: داستان زال و رودابه، رستم و سهراب، بیژن و منیژه، بیژن و گرازان، کرم هفتواد و غیره . مأخذ اصلی فردوسی در به نظم کشیدن داستان‌ها، شاهنامه منثور ابومنصوری بود. فردوسی در شاهنامه از پنج راوی شفاهی نیز به نام‌های آزادسرو، شادان برزین، ماخ پیر خراسانی، بهرام و شاهوی یاد کرده که او را در بازگوکردن داستانها یاری رسانده‌اند. از آثار فردوسی تنها اثری که ثابت شده‌است متعلق به فردوسی است، متن خود شاهنامه است بجز بیت‌هایی که خود او به دقیقی نسبت داده‌است. آثار دیگری نیز به فردوسی نسبت داده شده‌است از جمله چند قطعه، رباعی، قصیده، و غزل که برخی محققان امروزی در این که شاعر آنها فردوسی باشد بسیار شک دارند .این کتاب با گفتار در هجو سلطان محمود و دیباچه مفصلی در‎۲۱ صفحه شروع شده و در پایان حکایات ملحقات شاهنامه آمده که در هنگام تصحیح کتاب در بعضی نسخ بدست آمده اما با توجه به توضیحات دیباچه ، این بخش از فردوسی نیست. در انتها فرهنگ الفاظ نادره و اصطلاحات غریبه آمده است. ناشر: چاپخانه حاجی عبدالمحمد رازی تاریخ چاپ: سال ‎۱۲۶۷ هجری قمری بانی چاپ: حسب‌الفرمایش حاجی محمدحسین تاجر طهرانی مصحح چاپ: به سعی و اهتمام حاجی عبدالمحمد الرازی