طغرا

طُغرا (royal hand sign): گونه­ای خط تفنّنی و تزیینی که از دورۀ سلجـوقیان در ایران متداول بوده و عبارت است از خطّی قوسی­ شکل که در بالای فرامین پادشاهان، میان علامت سلطان و بسمله به شکلی خاص می­ کشیدند. در سده­های اخیر به وسیله‌یخوشنویسان عثمانی (ترکیه) شکل و قالبی متناسب و زیبا یافته است. در گذشته نام و لقب سلطان را به صورت طغرا بر سر نامه می­‌نوشتند و این خط در واقع مُهری بوده است که به صورت درهم و پیچیده نوشته شده و از تمامی خطوط از قبیل نسخ، ثلث، دیوانی، و نستعلیق در ساختن طغرا استفاده شده است. به کسی که هنر درست و زیبا نوشتن خط طغرا بر منشور شاهی را می­دانست «طغراکش» یا «طغرانویس» می‌گفتند.[۱]


۱- قلیچ­خانی، حمیدرضا (۱۳۷۳)، «فرهنگ واژگان خوشنویسی و هنرهای وابسته»، تهران: روزنه، ص۱۴۷.

نظر شما: