نمایشگاه تک اثر هفدهم اولین سکه اسلامی

​امپراطوری ساسانی آخرین حکومت ایرانی پیش از ظهوراسلام و فتح ایران توسط مسلمانان، از سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی (۴۲۷ سال) بود. این حکومتیکپارچه را اردشیر بابکان با شکست اردوان پنجم، آخرین شاه اشکانی بنا کرد و ایران را مجدداً پس از سقوط هخامنشیان یکپارچه ساخت.در تمام دوران چهارصد و اندی سال حکمرانی ساسانیان، ایران با روم در نبرد بود هر چند این جنگ­ها پیشتر در زمان اشکانیان آغاز شده بود.

این جنگ­ها بیشتر به علت تسلط بر شاهراه ابریشم رخ می­داد که باعث نارضایتی مردم و ضعف بنیه نظامی شاهنشاهی ساسانی و امپراطوری روم شد، هنگامی که ایرانیان به ظاهر پیروز شده بودند، حضرت ختمی مرتبت (ص) با قرائت آیه "لله الامر من قبل و من بعد یومیذ یفرح المومنون بنصرالله"شکست عنقریب ایرانیان از رومیان را بشارت داد. پس از این شکست خسرو پرویز به قتل رسید و زمام امور ایران از هم گسیخت. پس از آن چندین نفر به عنوان شاه بر بخش هایی از ایران حکم راندند، اما ایران تا قرن­ها دیگر انسجام و اتحاد خود را بازنیافت. یزدگرد در سال 632 میلادی بر تخت سلطنت نشست ولی همه بزرگان ایران و استانداران از او تبعیت نکردند؛ وی در طول دوران نزدیک به بیست ساله سلطنت خود همواره با اعراب جنگید تا در سال 651 میلادی در بیستمین سال حکومت خود در حدود مرو به قتل رسید و ایران وارد مرحله جدیدی از تاریخ خود شد.