کتابخانه
مجموعه کتابخانه و موزه ملی ملک با دارا بودن بیش ۱۹ هزار عنوان نسخه و رساله خطی، یکی از بزرگ‌ترین گنجینههای نسخه‌های خطی در ایران به شمار می‌رود که بخشی بزرگ از این آثار در زمره نفایس فرهنگی و از ارزش‌مندترین منابع نوشتاری موجود هستند. در این کتابخانه هم‌چنین آثاری ممتاز و گران‌قدر از کتاب‌های چاپ سنگی، نشریات تاریخی، اسناد تاریخی و فرهنگی (شامل فرمان‌ها و احکام، مکتوبات اداری- دیوانی، مکاتبات شخصی و خصوصی، اسناد حقوقی و مالی مانند عقدنامه‌ها، وقف‌نامه‌ها، برات‌ها، مصالحه‌نامه‌ها و اجاره‌نامه‌ها و...) و فرآورده‌های فرهنگی نوشتاری و غیرمکتوب دیگر (منابع دیداری و شنیداری و رقومی) نگه‌داری می‌شود. این مجموعه هم‌چنین با داشتن ده‌ها هزار جلد کتاب‌های فارسی و عربی چاپی و همین طور کتاب‌هایی پرشمار به زبان‌های دیگر که عمدتا با رویکردهای هنر، فرهنگ، ایران‌شناسی و علوم انسانی گردآوری شده‌اند و در مواردی بسیار واجد ارزش‌های تاریخی نیز هستند، از جایگاهی ویژه در میان کتابخانه‌های کشور برخوردار است.
کتابخانه ملک در سا‌ل‌های اخیر تلاشی را آغاز کرده است تا با بهره‌گیری از دانش و فن روزآمد کتابداری و علم اطلاعات با رویکردهای نوین فرهنگی و خلاقانه، به یک سازمان فرهنگی پویا، تعامل‌گرا، ارزش‌آفرین و آینده‌نگر مبدل شده و تحول یابد؛ در این راه می‌کوشیم تا ضمن برآوردن نیازهای مطالعاتی و پژوهشی مخاطبان، حرکت خود را از یک کتابخانه صرفا خدمات‌رسان و محلی برای انباشت و نگه‌داری منابع مکتوب، به بوم و نهادی دانش‌بنیان، مدیریت‌کننده انواع گوناگون محتوا، رویدادمحور و فراگیرنده با مسئولیت اجتماعی بالا و در خور شأن نام ملک امتداد دهیم. در این راه، توسعه‌گرایی و به ویژه توسعه فن‌آورانه و دیجیتال کتابخانه بی‌گمان از ضرورت‌های غیر قابل چشم‌پوشی آن در نظر گرفته می‌شود.
کتابخانه دیجیتال ملک
موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک به تدریج و از مهر سال ۱۳۸۶ خورشیدی، تمامی نسخه‌های خطی و چاپ سنگی، اسناد و نقشه‌ها، عکس‌ها، نقشه‌ها و آثار موزه‌ای و بخشی بزرگ از مطبوعات قدیمی موجود در آرشیو خود را با روش‌هایی مناسب و روزآمد مستندنگاری و دیجیتال‌سازی کرده است. بخش دیجیتال کتابخانه ملک از مهر ۱۳۹۰ در دست‌رس پژوهش‌گران قرار گرفته است و علاقه‌مندان می‌توانند با جست و جو در پایگاه اینترنتی کتابخانه و موزه ملی ملک یا از راه ارتباط با کتابداران و کارشناسان این مجموعه به تصویر این آثار در جای‌جای ایران و در گستره جهان دست‌رسی داشته باشند.
تالار محققان
تالار محققان کتابخانه و موزه ملی ملک با هدف ارایه خدمات روزآمد به مراجعان کتابخانه در راستای نهادینه کردن پژوهش در منابع منحصربه‌فرد این موسسه راه‌اندازی شده است. در حال حاضر از جمله مهم‌ترین خدمات و تسهیلات قابل ارایه در تالار محققان، می‌توان به ارایه خدمات روزآمد مرجع مجازی و الکترونیکی،امکان بهره‌گیری از منابع چندرسانه‌ای دیداری و شنیداری، امکان استفاده از خدمات شبکه اینترنت برای پژوهش اشاره کرد. هم‌چنین ارایه خدمات مشاوره با هدف جست و جو و دستیابی به اطلاعات تخصصی پایگاه‌های اطلاعاتی کتابخانه و دیگر مراکز، دستیابی و استفاده از منابع اطلاعاتی کتابخانه دیجیتال موسسه و دیگر مراکز مشابه و محیط وب جهانی و تهیه نمونه دیجیتال و چاپی از نسخه‌های خطی، چاپ سنگی و دیگر منابع اطلاعاتی اشاره کرد. گفتنی است در برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، بخشی عمده از پی‌گیری رویکردهای نوین کتابخانه نیز توسط همکاران فعال در این تالار به عنوان بستر فیزیکی و محیطی پیش‌برد این فعالیت‌ها و برنامه‌ها انجام می‌شود.
تالار و بخش نشریات گنجینه ملک
گنجینه مطبوعات و بخش نشریات کتابخانه و موزه ملی ملک، از فعال‌ترین و ارزنده‌ترین ارکان کتابخانه و موزه ملی ملک است که همواره خدمت‌رسان پژوهش‌گران و علاقه‌مندان این حوزه بوده است. این مجموعه در راستای رویکرد خود که همانا پرداختن به موضوع «فرهنگ، تمدن و هنر ایرانی- اسلامی» است، به فراهم‌آوری طیفی گسترده از مجله‌ها، روزنامه‌ها و سالنامه‌ها به زبان‌های فارسی، عربی و زبان‌های دیگر پرداخته است. برخی از نشریات این مجموعه در زمره قدیمی‌ترین نشریات ادواری چاپ‌شده در کشور هستند که از جمله نشریات نفیس آن می‌توان به روزنامه‌های وقایع اتفاقیه (دومین روزنامه ایرانی و اولین روزنامه رسمی کشور)، اختر، حکمت، ادب، حبل المتین، مظفری، شرف، شرافت، تمدن، صوراسرافیل و... اشاره کرد. از میان مجلات ارزش‌مند و تاریخی این مجموعه هم‌چنین باید از گنجینه فنون، مجموعه اخلاق، المقتطف، الهلال، نامه پارسی، بهار، اخوت، فلامبو، الکمال، دبستان، نظمیه، تذکر، شرق، دبستان، ارمغان و ... نام برد.
بخشی قابل از منابع نشریه‌ای گنجینه ملک که به این مجموعه جایگاهی ویژه در میان آرشیوهای هم‌طراز می‌بخشد، سالنامه‌های موجود در این مجموعه است. به عنوان نمونه می‌توان از سالنامه‌های نفیسی مانند سالنامه ایران (نخستین سالنامه چاپی در ایران در سال 1290 هجری قمری به دستور مشیرالدوله) و سالنامه‌های پارس، کشور ایران، اخگر، دنیا، مکتب تشیع، شرق ایران و نیز سالنامه‌های داخلی مربوط به بسیاری از سازمان‌های رسمی و مؤسسات فرهنگی و علمی و اقتصادی اشاره کرد.
در تالار مطبوعات کتابخانه و موزه ملی ملک، مجله‌های جاری و تازه‌انتشار و نشریات دهه‌های اخیر که به صورت اشتراک یا اهدایی دفاتر نشریات تهیه و بایگانی شده‌اند، در دست‌رس مخاطبان قرار دارد؛ این نشریات در موضوع‌های مختلف ادبی، هنری، دینی، تاریخی و... دسته‌بندی شده و قابل بهره‌برداری هستند. از دیگر خدمات قابل ارایه در این تالار، امکان دست‌رسی به پایگاه‌‌ها و بانک‌های اطلاعاتی مقالات و نشریات کشور است.
تالار مطالعه عمومی
در تالارهای مطالعه عمومی کتابخانه و موزه ملی ملک که در دو طبقه برای استفاده بانوان و آقایان آماده شده است، امکان جست و جو و بهره‌برداری از منابع موجود در این تالارها و مخزن‌های کتاب‌های چاپی فراهم است. گفتنی است با توجه به تأکید واقف محترم در وقف‌نامه مبنی بر تحریم خروج کتاب و منابع دیگر از کتابخانه، استفاده از منابع کتابخانه تنها در محل و درون فضای کتابخانه امکان‌پذیر است.