تک اثر بیستم قرآن کوفی
قرآن کوفی
اهدایی ابوالعلاء سودآور
این اثر دارای هشت برگ از اوراق قرآن کریم به خط کوفی بر روی پوست است. اوراق در اندازۀ 8/18×4/29 سانتیمتر و حاوی 6 سطر در هر برگ است. سطح نوشته شده یا مسطر آن 8/15×3/23 سانتی متر است. خط کوفی آن از نوع DI، در تقسیم بندی شش گانۀ فرانسوا دروش، از خطوط کوفی به شمار میآید که از اواخر سدۀ دوم تا اوایل سدۀ چهارم هجری رواج داشت؛ پارهای از این آثار به خط کوفی در ایران و عراق نگارش شدهاند. یکی از مهمترین ویژگیهای این خط استفاده از تکنیک مَشق، کشیدن حروف عربی در امتداد افقی، است. همچنین کشیدگی زایدۀ پایینی در رسم الف همراه با قوسی ملایم به سمت بالا جلوۀ خاصی به رسم این حرف داده است.
کاتب نسخه، برای نقطهگذاری حروف از خطوط کشیده (همانند حرکات اعرابی امروزی) و برای اعرابگذاری نسخه از نظام ابوالاسودی، قرار دادن نقاط دایرهای قرمز رنگ در بالا، پایین و جلوی حروف، استفاده کرده است. همچنین گاهی دوایر سبز رنگ را برای اشاره به برخی قرائات دیگر یا ویژگیهای تجویدی مانند اِماله، اِدغام و اِشمام قرار داده است. در پایان تمام آیات گل هشت پَر طلایی برای اشاره به فصل آیات و حرف هـ در پایان دستههای 5تایی آیات به نشانۀ تخمیس به چشم میخورد. همچنین دستههای 10تایی آیات با نشان طلایی بزرگتر شبیه به شمسه مشخص و در داخل آن، عدد آیه مانند سبعون، ثمانون ذکر شده است.
نوع خط کوفی بهکار رفته در این نسخه، شیوۀ نقطهگذاری متأخر آن و نیز استفاده از دوایر قرمز و سبز رنگ در اشاره به دو گونه اعرابگذاری بر اساس قرائتهای مختلف، به تبار ایرانی این قرآن در قرن سوم هجری اشاره میکند.