مظفری (روزنامه)

مظفری

روزنامه مظفری در شهر بوشهر به مدیری آقا میرزا عبدالحمیدخان متین‌السلطنه تأسیس و در سال ۱۳۱۹ق منتشر شده است. اولین شماره روزنامه مظفری با چاپ سنگی در تاریخ هفت شوال ۱۳۱۹ق انتشار یافته [...].[1]میرزا عبدالحمیدخان متین‌السلطنه مدیر مظفری همان کسی است که ابتدا در بوشهر روزنامه طلوع و بعد روزنامه مظفری را تأسیس و منتشر نموده [...]. پس از چندی مدیریت روزنامه مظفری به عهده آقا میرزا علی آقا لبیب‌الملک شیرازی واگذار شده و شاید هم از ابتدا با متین‌السلطنه همکاری داشته است ولی به هر صورت با رفتن متین‌السلطنه به تهران اداره امور روزنامه مستقلاً به عهده آمیرزا علی آقا واگذار شده است. [...] اسم روزنامه به خط شکسته دو دفعه نوشته شده و در بالای آن شیر و خورشید و در زیر آن سال تأسیس ۱۳۱۹ درج است. [...] در زیر عنوان روزنامه، مظفری بدین قسم معرفی شده است: «در این جریده از هرگونه وقایع و اخبارات و مطالب مفیده راجع به صنعت و تجارت و مقالات علمیه و ادبیات و هر نوع لایحه که متضمن فواید دولتی و منافع ملی و مصالح مملکتی باشد بحث می‌شود نوشته‌جات بی‌غرض و عام‌المنفعه که منافی با دین و دولت نباشد پذیرفته و درج خواهد شد و مکاتیبی که درج نشود صاحبش حق استرداد آن را ندارد.» در هر شماره فهرست مندرجات در ستون اول صفحه اول چاپ شده [...].[2]

مرحوم میرزا علی آقا شیرازی مدیر مظفری برای تهیه مطبعه سربی سفری به هندوستان نموده و پس از تهیه مطبعه به بوشهر بازگشته و از ابتدای سال چهارم روزنامه را با چاپ سربی منتشر نموده است. [...] شماره اول سال هفتم روزنامه مظفری در شانزده صفحه به قطع کوچک خشتی در مطبعه سربی که باید همان مطبعه مظفری بوشهر باشد و اسمی از آن در روزنامه نیست در تاریخ ۲۶ شهر صفر مطابق نه برج حمل ۱۳۲۶ هجری [...] طبع و توزیع شده است. سرلوحه روزنامه مانند سال چهارم و دارای شیر و خورشید است. سایر خصوصیات روزنامه نیز مانند سال چهارم منتهی قطع صفحات قدری کوچک شده و در عوض ماهی چهار نمره طبع و توزیع گردیده است.[3]

در صدارت عین‌الدوله روزنامه مظفری در بوشهر توقیف و مدیر آن آقا میرزا علی آقا لبیب‌الملک محبوس گردید و این توقیف مصادف با سال چهارم انتشار روزنامه مظفری بوده است. به وساطت جناب آقای اعتمادالسلطنه وزیر انطباعات در رجب ۱۳۲۴ق مدیر مظفری نیز از حبس نجات یافته و روزنامه‌اش از توقیف خارج می‌شود.[4]

پس از دو سال توقف در بوشهر و انتشار روزنامه مظفری مجدداً در سال ۱۳۲۶ق هنگام وقوع حوادث بمباردمان مجلس و نفی آزادی خواهان از تهران مدیر مظفری [...] از آن شهر فرار و رهسپار هندوستان شده است.[5] پس از برقراری مجدد رژیم مشروطیت و بازگشت آزادی خواهان به دیار خود، مدیر مظفری نیز از مسافرت هندوستان و مصر و حجاز بازگشت و برای بار دیگر روزنامه مظفری را در شهر خود منتشر نمود. [...] پس از ۲ سال توقف در بوشهر و انتشار روزنامه مظفری روز ۱۸ صفر ۱۳۳۰ق [...] دو نفر مأمور از طرف حاکم بوشهر [...] میرزا علی آقا شیرازی مدیر مظفری را به بندر ریک تبعید می‌نمایند و برای بار دیگر روزنامه مظفری تعطیل می‌شود.[6] روزنامه مظفری که در زمره مطبوعات روشنگر و پیشرو است، پس از تربیت، دومین روزنامه‌ای است که توانست عبارت مظفری جریده‌ای است آزاد را در کنار عنوان صفحه نخست خود چاپ کند.[7]

با همه مشکلات و موانع این آزاد مرد هنگام تبعید و آوارگی دست از اظهار عقاید و دشمنی خود با انگلیسی‌ها و مستبدین برنداشته و روزنامه را در مکه و کربلا به نام غیرت منتشر ساخته است.[8] پس از فوت مدیر مظفری روزنامه مظفری به مدیری فرزندش میرزا محمدکریم شیرازی منتشر شده [...] با همان خصوصیات و سبک سیاق در هشت صفحه به قطع کوچک طبع و منتشر گردیده است.[9]

واژگان کلیدی: روزنامه مظفری، قاجاریه، مظفرالدین‌شاه

[1]- صدرهاشمی، محمد. تاریخ جراید و مجلات ایران. اصفهان: انتشارات کمال، ۱۳۶۳، ج ۴، ص ۲۱۱

[2]- همان، ص ۲۱۲

[3]- همان، ص ۲۱۳

[4]- نک: همان، ص ۲۱۴

[5]- همان، ص ۲۱۴

[6]- همان، ص ۲۱۵

[7]- کهن، گوئل. تاریخ سانسور در مطبوعات ایران: از ۱۲۵۳ق تا صدور فرمان مشروطیت. تهران: آگاه، ۱۳۶۰، ج ۱، ص ۱۹۰

[8]- صدرهاشمی، محمد. تاریخ جراید و مجلات ایران. اصفهان: انتشارات کمال، ۱۳۶۳، ج۴، ص ۲۱۶

[9]- همان، ص ۲۱۸

​