علم صور الکواکب

​

صورت فلکی یا پیکر آسمانی گروهی از ستارگان گرد همند که از دید بیننده زمینی به شکل ویژه‌ای مانند‌سازی و نام‌گذاری شده‌‌اند. این نام‌گذاری قراردادی ستارگان، جست و جو و جا نمایی، ترسیم نقشه آسمان و حل مسائل اخترشناسی، نجوم یا هیئت را از زمان باستان تا کنون آسان‌تر نموده است.

بَطلَمیوس کلاودیوس (۹۰–۱۶۸قبل از میلاد) اخترشناس یونانی ، 48صورت فلکی شناخته شده تا آن زمان را، در کتاب خود گردآورده و ثبت نمود. این کتاب سال ها مورد توجه دانشمندان مسلمان قرار گرفت و از آن به نام «المجستی» یاد می‌‌شد. اما در بین این منجمان، عبدالرحمان صوفی، دانشمند ایرانی با دیده تردید به داده‌های « المجستی» نگریست و پس از بطلمیوس با رصدها و پژوهش‌هایی به مراتب دقیق‌تر و منظم‌تر درباره اجرام آسمانی، فهرست ستارگان و تخمین‌های مربوط به روشنائی و میزان درخشندگی (قدر) آن‌ها را ویرایش نمود. دست‌آوردهای او در کتاب‌هایی ارزشمند همچون نسخه صورالکواکب به ثبت رسید و سال‌ها بعد توسط خواجه نصیر الدین طوسی و سایر دانشمندان از عربی به فارسی و دیگر زبان‌ها ترجمه شد.