علم مناظر نورشناسی (ابصار)

​علم مناظرنورشناسی (ابصار)

یکی دیگر از شاخه‌های ریاضیات در طبقه‌بندی علوم دوره اسلامی دانش ابصار است. شاید بتوان واژه ابصار را به نورشناسی نیز ترجمه کرد اما، ترجمه بهتر و دقیق­تر آن رؤیت‌شناسی است؛ دانشی که به بررسی چگونگی دیدن اشیاء در چشم انسان می­پردازد. موضوع نور، دیدن و انتقال شکل اجسام از جهان بیرون به داخل چشم انسان، موضوع بسیار مهمی بوده است که دانشمندان دوره اسلامی و یونان باستان بدان پرداخته‌اند. کوشش دانشمندان دوره اسلامی در جهت توسعه و تکمیل دانش رؤیت‌شناسی آن را به شکلی مستقل درآورد که وابستگی چندانی به آرای دانشمندان یونان نداشت. اما در عین حال همچنان از هندسه‌ای که دانشمندان یونانی بنیاد کرده بودند و بیش از همه اقلیدس که در کتاب اصول خود بدان پرداخته بود، تأثیر گرفته بود. در زمینه دیدن و دیده ‌شدن گروه بزرگی از دانشمندان دوره اسلامی از جمله ابن سینا، یعقوب ‌بن اسحاق کندی، ابن هیثم و کمال‌الدین فارسی به نوشتن آثار علمی پرداخته‌اند که در میان آن­ها نوشته‌های ابن هیثم و کمال‌الدین فارسی به سبب طرح کردن مسائل بسیار جالب و مبتکرانه، اهمیت بسیار دارد. در بین این نوآوری‌ها به ­ویژه می‌توان‌ به آرای این دو درباره چگونگی تشکیل رنگین­کمان (در محل برخورد نور خورشید با قطرات آب در آسمان) و نیز تعیین زاویه شکست نور در برخورد با محیط‌های مختلف از جمله آب اشاره کرد.