علم تشریح
علم کالبدشناسی(Anatomy) و کالبدشکافی(Autopsy) از دیرباز مسئلة جنجال‌برانگیزی بوده است. اغلب ادیان پیشین با آن به عنوان امری غیرشرعی برخورد کرده‌اند و حتی پس از ظهور اسلام نیز مدتی این وضع ادامه داشت و با کسانی که مبادرت به این امر می‌نمودند به شدت برخورد می‌شد. سپس کالبـدشناسـی تا چندین سده علم تلقی نمی‌شد و با توجه به آثار مقدس بیشتر از نظر دینی مورد توجه قرار می‌گرفت.
برای یک کالبـدشنـاس ایرانـی به مراتب مناسب‌تـر بود کـه به جای دیدن بدنش، آن‌گونـه که خود شرح میدهد، به بیان حکمت الهـی در خلقت انسـان بپـردازد. در واقع توضیح این مسئـله که یک عضـو از بدن چـرا کـاری را انجـام میدهد از توضیح چگونگـی انجام آن کار مهم‌تر شمرده می‌شد. در پزشکی آن زمان فرضیة امزجة اربعـه (مزاج‌های چهارگانـه) و جوهرهای ثلاثـه از بالاترین جایگاه برخوردار بودند و یک کالبد‌شناس ناچار بود کشفیات و افکار خود را با آن منطبق کند.
تولد منصور بن محمد بن احمد بن یوسف بن الیاس شیرازی، معروف به منصور طبیب شیرازی، بنـا بر قراین حدود نیمـة نخست سدة هشتـم هجری و احتمالاً قبل از سال 750هجری، بین سال‌های 720 تا 740، بوده است. در سال 798هجـری، منصـور رسالـة خود را در کالبـدشنـاسی به زبـان فارسـی تألیـف و به امیرزاده پیرمحمد بهادرخان (مق: 809 هجری قمری)، از نوادگان تیمـور لنـگ، تقدیـم کرد. این کتاب در اصل بدون نام است ولی کاتبـان و نسخه‌پردازان آن را با نام‌های تشریـح الأبـدان، تشریـح البـَدَن، تشریـح بالتّصویر (کالبدشناسی مصور) ، تشریـح منصـوری و رسالـه در تشریـح بدن انسان و کیفیـّت اوضـاع آن نامیدند. نمی‌توان یقین داشت که این شاهکار علم تشریح قدیمی‌ترین رسالة کالبدشناسی باشد، ولی مؤلف با ارایة تصاویر دقیق از استخوان‌ها، عضلات، شرایین و اندام‌های گوناگـون، کاری بی‌سابقه عرضه کرده است؛ همچنین دربـارة این اثر چنیـن اظهـار نظر کرده است:
«اغلب ادعـا میشود که طبقه‌بندی‌های اضافی و بیش از حـد از خطاهای متعدد دانشمندان عرب و مسلمان بوده است. این ادعا اگرچه در بعضـی از مـوارد درست است، اما در مورد منصـور به هیچ وجه صحیح نیست. کتاب کالبدشناسی وی در حقیقت با کتب جدید به طور مطلوبی منطبق است».
تشریـح الأبـدان مشتمـل است بر یک مقدمه، حاوی بحث دینی مفصلـی دربارة حکمت خلقت نوع انسان از طرف خداوند متعال و استدلال بر این که کدام اندام‌های بدن نخستین‌بار در جنین شکل می‌گیرد؛ یک پیشکش‌نامه و مقدّمه؛ پنج فصل و یک نتیجه.
مباحث علمی از فصل اول آغاز میشود. این فصل شامل بحثـی مشـروح در باب استخوان‌هاست. فصل دوم کتاب دربارة سلسـلة اعصـاب است. در فصل سوم دربارة عضلات توضیح داده شده است. فصل چهارم دربارة وریـد‌ها و انشعابـات آن‌هاست. فصل پنجم این کتاب دربارة شراییـن و انـواع آن است. فصل آخر به اعضایـی که منصـور آنها را اعضای مرکب می‌نامد، اختصاص دارد. وی در این فصل به قسمت‌هایی پرداخته که ما آنها را در برابر جهـاز (دستگاه)، عضو (اندام) می‌نامیـم. هر چند منصـور قسمت‌های مختلف تشکیل‌دهندة دستگاه‌های ادراری و تناسلـی را در ردیف اعضای مرکب منظور می‌کند. کتاب با مطالبی دربارة بارداری و جنین‌شناسـی خاتمه می‌یابد. از مزایای رسالة تشـریح الأبـدان وجود تصاویر هر فصل است.