نشست «ایران‌شناسی در قزاقستان» در موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد

​«محسن جعفری‌مذهب» مدیر بخش ایران‌شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در آغاز این نشست گفت: «نخستین آشنایی جدی ما با قزاق‌ها در واقع با یک اشتباه رخ داد و تلاش کنونی هم برای زدودن این اشتباه است». 

وی افزود: «زمانی که ناصرالدین شاه قاجار به اروپا سفر کرد، در دیدارش از روسیه با ارتش تزار روس برخورد کرد و از تزار خواست نمونه کوچکی از این ارتش را در ایران پدید آورد. تشکیل یک واحد قزاق در ایران پیامد این درخواست بود. از این زمان ما با حضور قزاق‌ها را در ایران روبه‌رو می‌شویم. یک واحد قزاق تشکیل می‌شود که در اوجش به یک بریگارد می‌رسد و از این قزاق‌ها به عنوان نظامیان زبده ارتش ناصرالدین شاه استفاده می‌شود».
این نویسنده و پژوهشگر تاریخ خاطرنشان کرد: «در دوره‌های بعد نیز هر زمان نام قزاق‌ها برده می‌شد باز سربازان و بریگارد قزاق به یاد ما می‌آمد. دولت پهلوی نیز هر زمان به آن‌ها اشاره می‌کرد می‌خواست بگوید من توانستم یک دولت مقتدر در ایران تشکیل بدهم و از مشخصات‌اش هم این است که پهلوی بریگارد قزاق را به ارتش نوین شاهنشاهی تبدیل کرد. بنابراین نام قزاق‌ها پیشینه خوبی در تاریخ ما در پی نمی‌آورد».
«جعفری‌مذهب» یادآور شد: «در همه این دوره‌ها هیچ‌کدام از ما توجه نداشتیم که آن قزاق‌هایی که درباره آن‌ها صحبت می‌شود به کشور و مردم جمهوری قزاقستان هیچ ارتباطی ندارند. در حقیقت آن‌ها کوزاک بودند که در پایین رود دن سکونت داشتند، ارتش آنان لباس‌های ویژه‌ای می‌پوشیدند که مورد توجه ناصرالدین شاه قرار گرفت و در نتیجه این لباس‌ها به ایران آمد و توسط ارتش مورد استفاده قرار گرفت ولی در ایران ما هیچ‌وقت آن ارتش را به عنوان کوزاک‌ها نشناختیم و آن‌ها را قزاق می‌دانستیم».
وی تاکید کرد: در همه دوره‌ها کسی این اشتباه را تصحیح نکرد، در حقیقت قزاق‌ها هم در ایران نماینده‌ای نداشتند و ارتباط محققان ایرانی با محققان قزاقی از راه اتحاد شوروی صورت می‌گرفت. در واقع تا زمان فروپاشی اتحاد شوروی ارتباطی مستقیم با قزاق‌ها نداشتیم تا این‌که فروپاشی اتحاد شوروی رخ داد، جمهوری قزاقستان شکل گرفت و در پی آن سفارتخانه‌ای در ایران تاسیس شد و روابط بین دو کشور شکل گرفت».
استاد ایران‌شناسی دانشگاه دولتی قزاقستان: ایران‌شناسی در قزاقستان پس از فروپاشی شوروی شکل گرفت در ادامه نشست، «قالیه قنبربکووا» پژوهشگر ایران‌شناس قزاقستانی درباره وضعیت رشته ایران‌شناسی در جمهوری قزاقستان سخن راند.
وی در این‌باره گفت: «ایران‌شناسی در قزاقستان پس از فروپاشی شوروی شکل گرفت. ایران‌شناسی در حوزه فرهنگی قزاقستان در حقیقت به دلیل سیاست‌های شوروی بسیار کمرنگ بود تا این که پس از یک توقف 74 ساله و با فروپاشی شوروی، نخستین مرکز زبان و ادبیات فارسی به نام فارابی در این جمهوری تشکیل شد».
وی درباره ایجاد دانشکده شرق‌شناسی قزاقستان گفت: «22 سال از تاسیس این دانشکده می‌گذرد و هشت زبان در این دانشگاه تدریس می‌شود. متاسفانه علاقه دانشجویان به زبان فارسی کم است و آن‌ها بیش‌تر فراگیری زبان‌های چینی، ژاپنی و کره‌ای تمایل دارند زیرا با یادگیری این زبان‌ها و تحصیل در این رشته‌ها، فرصت‌های شغلی بیش‌تری در انتظار آنان است».
استاد ایران‌شناسی در دانشگاه دولتی قزاقستان گفت: «در دانشکده، ما بیش‌تر زبان فارسی یاد می‌دهیم تا علم و تاریخ و ادبیات فارسی را، زیرا نه وقت کافی به ما می‌دهند نه دانشجویان علاقه‌ای به یادگیری این مطالب دارند. همه این مسایل در کنار کمرنگ شدن رایزنی فرهنگی و نبود همایش‌های ایران‌شناسی که گسترش روابط ایران‌شناسان سراسر دنیا را در پی می‌آورد، موجب شده است ایران‌شناسی در قزاقستان پیشرفت زیادی نداشته باشد اما ما امیدواریم با روی کار آمدن دولت جدید در ایران، دوره جدیدی در این حوزه آغاز شود».
نشست «ایرانشناسی در قزاقستان» در موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک به نشانی خیابان امام خمینی، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد برگزار شد.