حِنّاء Lawsonia inermis
ـ حَنّا، حَنا، القَطَب، رِقان، رَقون، عُلاّم، یَرَنّا.
ـ نام انگلیسی: henna bush, henna plant, lawsonia
ـ تیرۀ Lythraceae (تیرۀ خونفامیان)
ـ این جنس در ایران یک گونه گیاه درختچهای دارد که معمولاً بهصورت کاشتهشده در مناطق جنوبی ایران (کرمان، هرمزگان و بلوچستان) دیده میشوند. این گیاه علاوه بر ایران در مناطق گرم و مرطوب آفریقا و جنوب آسیا میروید.
ـ «مولانا صائب تبریزی» (ف: 1081 ق.) گوید:
به بیداری نمیآید ز شوخی بر زمـین پایـش
مگر مشّاطه در خواب آن پریرو را حنا بندد
ـ برگهای حنا به سُریانی «طَرفادکُفرا» نامیده میشود (الصّیدنه). مزاج آن سرد درجۀ اوّل و خشک درجۀ دوّم است. بادشکن است و دهانۀ رگها را باز میکند. روغن آن بسیار گرمیبخش و نرمکننده است. اگر حنای آبپَزشده را روی سوختگی بپاشند مفید است. روغن آن در شکستگی استخوان مفید است. در صورتی که حنا و سرکه بر پیشانی مالیده شود سردرد را درمان میکند. حنا و سرکه در علاج زخم دهان و جوشهای زبان و پیرامون زبان مفید است. دوای درد زهدان است (مبانی طب سنّتی). در قدیم در حمام، گَرد حنا را بهصورت خمیر درآورده بر سر، ریش، ناخن، کف دست و پا مالیده و چند ساعتی آن را با پاشیدن آب مرطوب نگه میداشتند و سپس کاملاً میشستند. این کار علاوه بر زیبایی نسبی حاصل از رنگ قرمز ـ نارنجی حنا، برای تقویت مو و ناخن و پوست کف دست و پا سودمند است.