​نسخه نفیس قرآن کریم به خط پرتو اصفهانی

​نسخه نفیس قرآن کریم به خط پرتو اصفهانی

یکی از نسخه‌های نفیس خطی قرآن کریم در گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک به خط نَسخ میرزا آقاجان پرتو اصفهانی که به درخواست و دستور فرهاد میرزا معتمدالدوله در ربیع‌الاول هزار و دویست و نود و هفت قمری کتابت شده و دارای مهر و دست‌خط احتشام‌الملک در ابتدای نسخه و قصیده‌ای از جناب پرتو در مدح وی، همچنین دارای تاریخ کتابت در پایان نسخه است. این نسخه نفیس، مهم‌ترین اثری به شمار می‌آید که از این کاتب به جای مانده است.

به گزارش روابط عمومی موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، میرزا علی‌رضا اصفهانی فرزند محمدعلی متخلص به پرتو و مشهور به میرزا آقاجان یا آقاجان، شاعر، خوش‌نویس به ویژه نسخ‌نویس سده سیزدهم هجری است. او در مراکز ادبی دوره قاجار جایگاهی بلند داشت و در منابع مختلف، شعر، خط و نیک‌خویی‌اش را ستوده‌اند.

پرتو تحصیلات مقدماتی را در شهر اصفهان به پایان رساند؛ او تحصیل علم و خوش‌نویسی را پی گرفت و در خوش‌نویسی استاد و در اصفهان نامور شد. او خوش‌نویسی را نزد چیره‌دستانی چون آقا زین‌العابدین اصفهانی ملقب به اشرف‌الکُتّاب، از استادان بزرگ ایرانی خط نسخ آموخت.

پرتو در مدرسه نوریّه اصفهان حجره داشت و کتابت می‌کرد. شاگردان‌اش هفته‌ای دو روز به آنجا می‌آمدند. او هم‌نشین تنی چند از صاحب‌قلمان نامی دوره قاجار مانند رضاقلی‌خان هدایت بود. پرتو در اواخر زندگی به عنوان یکی از خوش‌نویسان مخصوص شاه در دربار ناصرالدین شاه قاجار در تهران در کمال احترام می‌زیست و قرآن، کتاب دعا و دیگر کتاب‌ها را برای شاه و دیگر بزرگان به خط خوش می‌نوشت.

خوش‌نویسی و تذهیب

از آثار مهم به‌جامانده خوش‌نویسی پرتو، در کنار نسخه قرآن کریم موجود در گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک، می‌توان به آثار زیر اشاره کرد؛

قرآنی تذهیب‌شده به خط نسخ، نوشته شده در ۱۲۷۷ قمری برای ناصرالدین شاه

دعای کمیل به خط نسخ در ۱۲۶۶ قمری در تهران

ماده تاریخ بنای مسجد در کتیبه سردر ورودی مسجد صفای اصفهان به خط نستعلیق