گفت‌وگو با «استاد رضا تابع‌منش»، سازنده آثار به نمایش درآمده در موزه ملک؛ جواهراتی به عشق امام رضا (ع)
تهران، یک روز دل‌انگیز پاییزی، کتابخانه و موزه ملی ملک در روزهایی که هوای تهران رو به خنکی می‌رود و موسم برگ‌ریزان فرامی‌رسد، جایی در میانه محوطه تاریخی باغ ملی، بزرگ‌ترین مجموعه وقف فرهنگی کشور، میزبان بازدیدکنندگانی است که آمده‌اند تا نتیجه ابتکارات یک هنرمند باسابقه در زمینه زیورآلات و جواهرات قیمتی را به تماشای بنشینند؛ نمایشگاه «جواهری از نقش دوست» در کتابخانه و موزه ملی ملک. این جواهرات به گفته استاد سازنده، به عشق امام رضا (ع) طراحی و ساخته شده‌اند؛ آثاری که هم ارزش هنری طراحی‌ها هم سنگ‌ها و فلزهای قیمتی به کاررفته در آن‌ها چشم‌ها را خیره می‌کند.
جواهری از نقش دوست
ساخت زیورآلات و تراش سنگ‌های قیمتی در ایران، پیشینه‌ای دراز دارد. نمونه‌ای از آثار طلایی و نقره‌ای ارزشمندی که زینت‌بخش موزه‌های بزرگ ایران و کشورهای دیگرند، بیانگر ذوقی است که ایرانیان در دوره‌های گوناگون تاریخی برای ساخت اینگونه زیورآلات داشته‌اند. عشق به حضرت رضا علیه‌السلام هم دیرزمانی است که در دل ایرانیان شکل گرفته است و ردپای آن در هنر این مردمان به چشم می خورد. هنر جواهرسازی ایران هم در دستان اساتید این فن به جایگاهی برای جلوه این ارادت خالصانه بدل شده است.
نمایشگاه «جواهری از نقش دوست» مجموعه‌ای از جواهرات مرتبط با امام رضا (ع) است. در گوشه‌ای از نمایشگاه، یک تندیس نقره با تزیینات یاقوت خودنمایی می‌کند. روی این اثر فاخر، عبارت «السلطان علی بن موسی‌الرضا» با زیبایی تراشیده شده است. جلوه یاقوت‌ها روی این اثر، چشم‌ها را خیره می‌کند. یک نشان ضامن آهو و یک نشان امام رضا (ع) در گوشه‌ای دیگر از نمایشگاه، بینندگان را به سوی خود می‌کشانند. نکته جالب این آثار، نفاستی است که به وسیله جواهرات و سنگ‌های قیمتی در آن‌ها پدید آمده است.
«رضا تابع‌منش» استاد هنرمند ایرانی در زمینه طراحی و ساخت زیورآلات سنتی و مدرن با طلا و جواهر است. او از سیزده سالگی فعالیت خود را در این عرصه هنری آغاز کرد و در سن 22 سالگی موفق شد قالب‌هایی برای تولید آثارش بسازد که همچنان از آن‌ها در هنر ساخت جواهر و زیورآلات بهره برده می‌شود.
«رضا تابع‌منش» درباره این نمایشگاه می‌گوید: «نزدیک به 5 دهه است که در حوزه طراحی و ساخت زیورآلات از جواهرات و سنگ‌های قیمتی کار می‌کنم. علاقه‌ام از کودکی به ساخت آثار هنری موجب شد بدین‌سو بیایم. همچنین جاذبه‌ای که فلزهای قیمتی و سنگ‌ها و جواهرات داشتند، زمینه طراحی چنین آثاری را در من پدید آوردند. همه این‌ها موجب این شد که بدون نیاز به استاد و راهنما، در کار به ابتکار و خلاقیت رو بیاورم و اکنون پس از حدود 5 دهه توانسته‌ام آثار زیادی در این زمینه بسازم».
وی می‌افزاید: «این‌ها را برای امام رضا (ع) و به نیت ایشان ساخته‌ام. آستان قدس برخی از این‌ها را به عنوان هدیه به میهمانان ویژه می‌دهد. علاقه‌مندان به امام رضا نیز برخی آثار را سفارش می‌دهند که برای آن‌ها می‌سازم. نمایشگاه جواهری از نقش دوست در واقع 18 اثر از فلزهای قیمتی، جواهرات و سنگ‌های قیمتی است که 10 اثر آن در قالب آثار بزرگ، طراحی و ساخته شده‌اند. جعبه قرآن، تندیس، نشان، مهر امام رضا، ضامن آهو و شمس‌الشموس امام رضا بخشی از آثاری‌اند که در این نمایشگاه به تماشای بینندگان گذاشته‌ام».
الهام از سبک‌های تاریخی ایران
طلا و نقره و سنگ‌های قیمتی مانند الماس، یاقوت، زمرد و زبرجد و میناکاری، همه آن چیزهایی‌اند که در ساخت این آثار به کار رفته‌اند.
دارنده دکترای افتخاری از سازمان میراث فرهنگی کشور درباره سبک کارها می‌گوید: «کارهایم عمدتا در سبک‌های صفوی، زندی و قاجاری طراحی و ساخته می‌شوند. همچنین از حرم امام رضا و برخی آثار تاریخی ایران نیز برای طراحی و ساخت آن‌ها الهام گرفته‌ام».
نمایشگاه «جواهری از نقش دوست» که به مناسبت فرارسیدن دهه کرامت و میلاد اما هشتم در کتابخانه و موزه ملی ملک گشایش یافته، تا روز پنج‌شنبه این هفته میزبان علاقه‌مندان به آثار ارزشمند در حوزه فلزها و جواهرات قیمتی است.