مجله «زبان آموزگار» جبار باغچه‌بان در سالن تک اثر کتابخانه و موزه ملی ملک به نمایش درمی‌آید

با نمایش مجله «زبان آموزگار» در سالن تک اثر کتابخانه و موزه ملی ملک، همزمان با برگزاری آیین گرامی‌داشت میلاد حضرت فاطمه سلام‌الله علیها در بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی ایران در روز چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۶ خورشیدی، یکی از دستاوردهای کوشش‌های رسانه‌ای جبار باغچه‌بان، بنیان‌گذار نخستین مدرسه ناشنوایان ایران در تبریز و از پیشگامان شعر و ادبیات کودکان، پیش روی دوستداران فرهنگ و تاریخ ایرانی- اسلامی جای می‌گیرد.

مجله «زبان آموزگار» جبار باغچه‌بان در سالن تک اثر کتابخانه و موزه ملی ملک به نمایش درمی‌آید

هم‌زمان با برگزاری آیین گرامی‌داشت میلاد حضرت فاطمه سلام‌الله علیها

مجله «زبان آموزگار» جبار باغچه‌بان در سالن تک اثر کتابخانه و موزه ملی ملک به نمایش درمی‌آید

با نمایش مجله «زبان آموزگار» در سالن تک اثر کتابخانه و موزه ملی ملک، همزمان با برگزاری آیین گرامی‌داشت میلاد حضرت فاطمه سلام‌الله علیها در بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی ایران در روز چهارشنبه 16 اسفند 1396 خورشیدی، یکی از دستاوردهای کوشش‌های رسانه‌ای جبار باغچه‌بان، بنیان‌گذار نخستین مدرسه ناشنوایان ایران در تبریز و از پیشگامان شعر و ادبیات کودکان، پیش روی دوستداران فرهنگ و تاریخ ایرانی- اسلامی جای می‌گیرد.

به گزارش روابط عمومی موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، مجله «زبان» یا «زبان آموزگار» ماهنامه‌ای با درون‌مایه اجتماعی و آموزشی به شمار می‌آید که جبار باغچه‌بان، بنیان‌گذار نخستین مدرسه ناشنوایان ایران در تبریز و از پیشگامان شعر و ادبیات کودکان، در بهمن 1323 خورشیدی پایه گذاشت.این مجله جذاب و نو، دستاورد شوق همیشگی باغچه‌بان به روزنامه‌نگاری بود.باغچه‌بان پروانه انتشار آن را 14 اسفند 1322 خورشیدی از وزارت فرهنگ گرفت. او باور داشت پایداری و استقلال یک ملت، به چگونگی فرهنگ آن وابسته است و تا زمانی که آن اصلاح نشود کشور سامان نخواهد یافت. پایه‌گذار آموزش و پرورش پیش‌دبستانی در ایران، این مسوولیت را برعهده آموزگاران می‌دانست و برپایه همین انگیزه «زبان آموزگار» را منتشر کرد.پاره‌ای از شماره‌های مجله، صفحه‌هایی برای کودکان داشت. باغچه‌بان با زبانی شیوا اما صمیمی نوشته‌هایی برای آنان منتشر می‌کرد.

امیرعباس ابراهیمی در نوشتار «گذری دوباره بر زندگی و آثار جبار باغچه‌بان» در مجله «تعلیم و تربیت استثنایی» یادآور شده پاره‌ای از زیباترین شعرهای باغچه‌بان همراه با تصویر و نمونه‌ای از نخستین متن‌های غیر داستانی به فارسی برای کودکان در این صفحه‌ها آمده است که او در آن‌ها با وام گرفتن از پاره‌ای عنصرهای داستانی مانند شخصیت‌ها و فضاهای مناسب، آگاهی‌هایی سودمند درباره جانوران به کودکان وامی‌گذارد. انتشار مجله «زبان آموزگار» در اردیبهشت 1326 خورشیدی به دلیل دشواری‌های مالی پس از 16 شماره متوقف شد و باغچه‌بان به دلیل درگیری با مساله‌های پرشمار آموزش ناشنوایان، انتشار آن را کنار نهاد.

نمایش مجله «زبان آموزگار»، چهاردهمین نمایشگاه تک اثر کتابخانه و موزه ملی ملک به شمار می‌آید. اصل نسخه مجله به همراه تصویرهایی از شماره‌های گوناگون آن در کنار داده‌هایی و نوشتارهایی درباره جبار باغچه‌بان و کوشش‌های فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای او در این نمایشگاه ارایه شده است.

میرزا جبار عسگرزاده (باغچه‌بان) فرزند عسگر از پیشگامان آموزش و پرورش نوین در ایران، به سال 1264 خورشیدی در شهر ایروان زاده شد. نیای او تبریزی بود. او در کودکی و نوجوانی برپایه روش‌های سنتی آموزش دید. جبار از 15 سالگی ناچار درس را کنار گذاشت و برای گذران زندگی همچون پدر به معماری و شیرینی‌پزی روی آورد. او در همین روزگار به کسانی که شیفته آموزش بودند، پنهانی در خانه‌ها آموزش می‌داد. جبار سپس نخستین تجربه نوشتن را با خبرنگاری در روزنامه «قفقاز» و فکاهی‌نویسی در روزنامه «ملانصرالدین» آغاز کرد. او در واپسین سال‌های جنگ یکم جهانی از ایروان به عثمانی رفت و مسوولیت‌های اداری برعهده گرفت. او پس از چندی به ایروان بازگشت. میرزا جبار پس از درگذشت پدر و مادر، به سال 1298 خورشیدی از به ایران آمد و در مدرسه احمدیه شهر مرند آموزگاری را آغاز کرد. مسیر دراز آموزش اینگونه بر او گشوده شد و 5 دهه کار دشوار اما شیرین آموزش را پیش روی او نهاد. روش نوین او در مدرسه احمدیه موجب شد اداره فرهنگ آذربایجان او را برای کار به تبریز فراخواند. او بدین‌ترتیب در مدرسه دانش تبریز به کار آموزش به شیوه‌ای نوین پرداخت. میرزا جبار، تخته سیاه و چرتکه به هزینه خود برای کلاس فراهم آورد و برای نخستین بار، ساعتی برای ورزش در برنامه درسی گنجاند؛ همچنین کلاسی برای آموزش دختران به یاری همسرش برپا داشت. او پس از بازدید از کودکستان ارمنیان تبریز در سال 1303 خورشیدی، به تشویق مدیرکل فرهنگ آذربایجان، نخستین کودکستان تبریز را زیر پوشش وزارت معارف در اردیبهشت 1303 خورشیدی بنیان گذارد و آن را «باغچه اطفال» نام نهاد. مربیان کودکستان به پیشنهاد او «باغچه‌بان» نام گرفتند و خود نیز نام خانوادگی باغچه‌بان را برگزید. جبار باغچه‌بان، پس از چندی کلاسی برای آموزش ناشنوایان بنیان نهاد. او به سال 1307 خورشیدی به دعوت رییس اداره فرهنگ فارس به شیراز رفت و کودکستان شیراز را پایه گذارد. باغچه‌بان در نگارش نمایش‌نامه نیز کوشا بود و اجرای نمایش را یکی از بنیان‌های مهم آموزش پیش‌دبستانی برمی‌شمرد. او همچنین از نخستین کسانی بود که برای کودکان پیش‌دبستانی شعر سرود. باغچه‌بان به سال 1312 خورشیدی از شیراز به تهران آمد و مدرسه ویژه ناشنوایان را در این شهر پایه گذاشت. این مدرسه، نخست یک دانش‌آموز داشت که پس از ده سال به 30 نفر رسید. او همچنین کانون ناشنوایان را در سال 1327 خورشیدی راه انداخت. ناشنوایان، این کانون را اداره می‌کردند. بنیان‌گذاری آموزشگاه ویژه ناشنوایان در منطقه یوسف‌آباد تهران به سال 1336 خورشیدی از دیگر دستاوردهای کوشش‌های آموزشی او به شمار می‌آمد. روش نوین آموزش الفبا و حساب، شیوه آموزش ناشنوایان و تصویرگری کتاب‌های کودکان، از مهم‌ترین خدمت‌های باغچه‌بان به فرهنگ این سرزمین به شمار می‌آید. او همچنین دستگاهی با نام «تلفن گنگ» یا «گوشی استخوانی» اختراع کرد که ناشنوایان با گرفتن میله آن به دندان و بهره‌گیری از فک، ارتعاش‌های صوتی را می‌توانستند دریابند و بشنوند. جبار باغچه‌بان سرانجام پس از دوره‌ای پربار در گسترش شیوه‌های نوین آموزشی و بنیان‌گذاری نهادهایی نو در این گستره، در چهارم آذر 1345 خورشیدی در 81 سالگی درگذشت.

نمایشگاه تک اثر مجله «زبان آموزگار» در روز چهارشنبه 16 اسفند 1396 خورشیدی، ساعت 15 هم‌زمان با برگزاری آیین گرامی‌داشت میلاد حضرت فاطمه سلام‌الله علیها در کتابخانه و موزه ملی ملک گشایش می‌یابد. کتابخانه و موزه ملی ملک، دوستداران فرهنگ و تاریخ ایرانی- اسلامی را به حضور در آیین یادشده در ساختمان این گنجینه در محوطه تاریخی باغ ملی تهران به نشانی «میدان امام خمینی، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد» فرامی‌خواند.

برچسب‌ها:

نظر شما: