تعمق در تصویر جامع از نماد زنان آسمانی در تاریخ اسلام، بهترین راه شناخت نگرش دین از جایگاه زن
دهمین جشنواره فرهنگی- هنری ماه هشتم، هم‌زمان با دهه کرامت از ۲۴ تیر تا ۳ مرداد ۱۳۹۷ در موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، با برگزاری آیین گرامی‌داشت میلاد حضرت معصومه سلام‌الله علیها و گشایش سه نمایشگاه مرتبط با امام رضا علیه‌السلام و فرهنگ رضوی گشایش یافت.
دهمین جشنواره ماه هشتم با برگزاری آیین گرامی‌داشت میلاد حضرت معصومه سلام‌الله علیها در کتابخانه و موزه ملی ملک گشایش یافت
تعمق در تصویر جامع از نماد زنان آسمانی در تاریخ اسلام، بهترین راه شناخت نگرش دین از جایگاه زن
دهمین جشنواره فرهنگی- هنری ماه هشتم، هم‌زمان با دهه کرامت از 24 تیر تا 3 مرداد 1397 در موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، با برگزاری آیین گرامی‌داشت میلاد حضرت معصومه سلام‌الله علیها و گشایش سه نمایشگاه مرتبط با امام رضا علیه‌السلام و فرهنگ رضوی گشایش یافت.
به گزارش روابط عمومی موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، حُسن مَطلع برنامه‌های دهه کرامت در موقوفه آستان قدس رضوی، آیین گرامی‌داشت میلاد حضرت معصومه سلام‌الله علیها بود که با سخنرانی حضرت آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی، نماینده ولی فقیه و امام جمعه شهر مشهد مقدس و گشایش نمایشگاه‌های سلطان دل (روایتی از طب‌الرضا)، رخسار ماه (گزیده آثار تاریخی مرتبط با امام رضا علیه‌السلام) و یار مهربان امام مهربان (کتاب‌های چاپی با موضوع امام رضا علیه‌السلام) عصر شنبه 23 تیر 1397 برگزار شد.
دکتر غلامرضا خواجه‌سروی، مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک در آغاز این آیین با بیان خیر مقدم به میهمانان افزود: مکانی که در آن حضور داریم، جزو موقوفات حاج حسین آقا ملک به شمار می‌آید که بر آستان قدس رضوی وقف شده است. هفت مناسبت مذهبی برپایه وقف‌نامه باید در سال در این موسسه جشن گرفته شود؛ سال‌روز میلاد پنج تن آل‌عبا و میلاد امام رضا علیهم‌السلام و عید سعید مبعث. امسال به لحاظ اهمیت و جایگاه دهه کرامت و این که متولی اصلی برگزاری این دهه آستان قدس رضوی است، به یُمن حضور حضرت آیت‌الله علم‌الهدی، آیین گشایش برنامه‌های این دهه مبارک را در شب میلاد حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها جشن می‌گیریم.
وی افزود: برنامه و هدف اصلی موسسه این است که در جایگاه مُبلغ و نماد فرهنگ رضوی در پایتخت ایران، کلان‌شهر تهران باشد و بتواند پایتخت، منطقه و جهان را از جنبه‌های گوناگون فرهنگ و هنری تحت تاثیر خود قرار دهد. معتقدیم حضرت علی‌بن موسی‌الرضا علیه‌السلام، خورشید تابان ایران‌زمین، دارای آنچنان ذخیره معنوی و فرهنگی است که مجموعه آستان قدس رضوی و کتابخانه و موزه ملی ملک بتواند این نقش را به درستی برعهده گیرد.
نقش‌آفرینی حضرت معصومه سلام‌الله علیها ایران را پایگاه اهل بیت علیهم‌السلام کرد
آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی در جایگاه سخنران این آیین گرامی‌داشت، با تبریک ایام دهه کرامت و میلاد حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها بیان کرد: شخصیت باعظمت بانوان آسمانی و الهی‌رنگ در تاریخ اسلام، صرف‌نظر از این که بیانگر یک الگو و نماد ارزشی زن است، دقت و تامل در ویژگی‌های شخصیتی آنها و موقعیتی که مخصوصا در سیره سیاسی و اجتماعی آنان نمودار است، نمایشگاهی از تصویر زن در اسلام را برای ما تبیین و نمایان می‌کند.
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی افزود: معمولا برداشت‌ها از موقعیت، شخصیت و تحلیل زن در منطق وحی آسمانی اسلام، در لفافه بسیاری از تحلیل‌ها و مباحثات دچار نوسان شده است. افراد برحسب ذوق تفصیلی از آیات قرآن هرکدام یک تصویر از زن در اسلام نشان می‌دهند. افراد مختلف برحسب ذائقه‌ای که در تبیین روایت‌شناسی پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم و اهل‌بیت علیهم‌السلام دارند، گاهی آیاتی از قرآن را مبنای بحث قرار داده یا روایتی از معصومین درباره زن را مورد تحلیل قرار می‌دهند که هریک تصویر خاصی از زن را به نمایش می‌گذارند.
وی گفت: اگر بخواهیم تبیین جامع و کامل از آنچه اسلام از زن به عنوان یک دکترین فکری قرار داده و همچنین موقعیت انسانی و اجتماعی‌اش به تصویر بکشیم، بهترین راه تعمق و تامل در تصویر جامع از نماد زنان آسمانی در تاریخ اسلام است.
امام جمعه شهر مشهد مقدس با اشاره به دیدگاه اسلام درباره جایگاه و نقش زن و مرد در خلقت و جامعه ادامه داد: به طور کلی مساله زن و مرد در جریان موازنه‌ای، یک جریان جنسیتی نیست. تمایز میان زن و مرد از دیدگاه اسلام، جنسیتی نیست، بلکه تمایز ساختاری است اما نه ساختاری که یک ساختار به انسانیت تعلق داشته باشد و ساختار دیگر فرع او قرار گیرد، بلکه تمایز زن و مرد در اسلام به معنی دو ساختار اصلی از خود انسانیت با نقش‌های متفاوت است. این دو ساختار در همه جزییات و شئون گوناگون اعم از جسمانی، ساختار درونی و روانی و موقعیت‌های خاص حقوقی در عرصه خانواده و جامعه در کنار هم‌اند که امتزاج آنها، منشا کمال انسان در عالم وجود است.
آیت‌الله علم‌الهدی تصریح کرد: انسان موجودی به شمار می‌آید که امتیازش بر همه موجودات که کمالشان قهری است، این بوده که کمال انسان ارادی است. خواست و اراده همه موجودات اعم از گیاهان و حیوانات در کمال آنها نقش و دخالتی ندارد، اما انسان موجودی است که کمال ارادی دارد و در برابر همه موجودات حتی فرشتگان، خداوند منصب خلیفه‌الهی به او داده است و با اراده خود می‌تواند به تکامل برسد یا به سمت ذلت سقوط کند. کمال ارادی انسان در عرصه وجود، در امتزاج دو ساختار زن و مرد تحقق پیدا می‌کند. این که تمایز زن و مرد را تنها در جنسیت خلاصه و منحصر کنیم، در منطق اسلام پذیرفته نیست.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی همچنین افزود: خداوند دو ساختار در انسانیت به وجود آورد که زندگی این دو ساختار در کنار هم به انسان تکامل می‌بخشد. هر کدام از دو ساختار در جریانات اجتماعی نقشی دارند، از این‌رو اگر هرکدام نباشد، رسیدن به کمال با زندگی فردی ممکن نخواهد بود. جامعه هم با تاکید بر ویژگی‌های ودیعه‌نهاده شده در این دو ساختار، متکامل شده و تکامل اجتماعی پدید می‌آید. برپایه خصوصیاتی که در سازمان روحی و جسمی هر یک از این دو ساختار وجود دارد، هرکدام وظایف خاصی دارند و دارای حقوق متفاوتی در زندگی خانوادگی و جمعی خواهند بود.
وی با بیان این که از دیدگاه اسلام در برابر دیگر مکتب‌ها و اندیشه‌ها، موقعیت زن در زندگی جمعی، انسانی است، یادآور شد: به همان میزان که در شئون خانوادگی، زن و مرد نقش ایفا می‌کنند، در عرصه فعالیت‌های اجتماعی هم برحسب ودایعی که در هر یک از زن و مرد نهاده شده، نقش‌های ویژه‌ای ایفا می‌کنند که دیگری نمی‌تواند آن را عهده‌دار شود. در برخی برهه‌ها و شرایط خاص اجتماعی و سیاسی ، مردهای بزرگی کنار می‌ایستند تا زن‌ها وارد عرصه شده و نقش ایفا کنند.
امام جمعه مشهد خاطرنشان کرد: مردی با عظمت امام سجاد علیه‌السلام، پس از واقعه عاشورا در مجلس یزید، بر زمین می‌نشیند و حضرت زینب سلام‌الله خطبه می‌خواند. نه این که امام نتواند این‌کار را را انجام دهد، ولی نقشی را که در آن شرایط حضرت زینب سلام‌الله علیها با خطبه قرّای خود ایفا کرد، امام زین‌العابدین علیه‌السلام نمی‌توانست ایفا کند. همچنین هنگامی که سربازان عُمر وارد خانه امیرالمومنین علیه‌السلام می‌شوند، در حضور ایشان، حضرت زهرا سلام‌الله علیها سخن می‌گوید و حضرت علی علیه‌السلام سکوت می‌کند. زن و مرد دارای نقش‌های خاصی‌اند که دیگری نمی‌تواند آنها را ایفا کند. اگر این نقش‌ها و موقعیت‌های خاص را از اسلام استخراج کنیم، شاید بتوانیم در روند تکامل بیش‌تر در عرصه فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی گام‌های موثرتری برداریم.
آیت‌الله علم‌الهدی در ادامه با اشاره به این که سیره سیاسی حضرت معصومه سلام‌الله علیها نشانگر شخصیت آن حضرت است، افزود: اگر بینش‌ها و اندیشه‌ها درباره زن در جوامع مختلف، پیش از شکوفایی اندیشه در پرتو انقلاب اسلامی را بررسی کنیم، می‌بینیم حقوق و مسوولیت‌های زن در گذشته ایفا نشده است. در شرایط دوره امام رضا علیه‌السلام، بانویی آنچنان قوی وارد عرصه می‌شود که اگر او نبود، حرکت سیاسی آنچنان به نتیجه نمی‌رسید.
وی در این‌باره افزود: روزی که مامون فریب‌کارانه به بهانه ولایت‌عهدی قصد انتقال امام رضا علیه‌السلام از مدینه را داشت، امام در مدینه نسبت به برنامه غدّارانه حکومت عباسی و مساله براندازی خط امامت و تثبیت خط حکومت عباسی افشاگری کرده و پرده از توطئه شوم مامون نزد مردم برداشت و شهر مدینه که برای حرکت امام برای ولایت‌عهدی جشن گرفته بود، به عزاخانه مبدل شد. در ادامه لشکری از فرزندان موسی‌بن جعفر به فرماندهی ابراهیم مجاب، به حمایت از امام رضا علیه‌السلام به سمت ایران به راه افتاد و همراه آنها تعدادی از زنان و دختران خاندان تحت مدیریت حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها رهسپار شدند که از همان ابتدا آن بانوی گران‌قدر، نقش حضرت زینب سلام‌الله علیها را در کاروان کربلا عهده‌دار بود.
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی سپس گفت: ابراهیم مجاب در مسیر حرکت و در کربلا از دنیا رفت و فرماندهی لشکر به احمد بن موسی علیه‌السلام (شاهچراغ) واگذار شد. در کویر میان عوامل مامون و حکومت عباسی و لشکر فرزندان موسی‌بن جعفر علیه‌السلام درگیری و جنگ درگرفت و عوامل عباسی بر میدان مسلط شده و احمدبن موسی، محمدبن موسی و علاءالدین حسین را به شهادت رساندند و لشکر به سرپرستی حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها به راه خود ادامه داد تا رسالت را به سرانجام برسانند.
امام جمعه مشهد مقدس بیان کرد: حرکت آن بانوی بزرگوار در ساوه و قم ثابت کرد هدف و شهادت پسران موسی‌بن جعفر به حق و برای حمایت از ولایت علی‌بن موسی‌الرضا علیه‌السلام و خط امامت بوده است. سیره و عملکرد حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها سیر انقلابی حرکت لشکر را مشخص کرد و آن را به کمال رساند. اگر ایشان نبود، پس از شهادت پسران موسی‌بن جعفر علیه‌السلام، حرکت لشکر ابتر می‌‌ماند و با سلطه عظیم دستگاه عباسی بر اندیشه مردم، خاندان اهل‌بیت علیهم‌السلام ناپدید می‌شد و حرمت و جایگاه و شهادت علی‌بن موسی‌الرضا علیه‌السلام در این شکل جلوه نمی‌کرد. ایشان آنچنان این اهداف را جا انداخت که ایران پایگاه اهل‌بیت علیهم‌السلام شد و همه اینها مرهون نقش‌آفرینی حضرت معصومه سلام‌الله علیها است.
آیت‌الله علم‌الهدی افزود: آنچه امروز برای ما اهمیت دارد، تکمیل معرفت‌شناسی ما نسبت به معصومین علیهم‌السلام است. شیعه در پهنه و وسعت ارادت و علاقه‌ای که به این خاندان دارد، نتوانسته است جایگاه معرفت‌شناسی خود را نسبت به ائمه علیهم‌السلام توسعه دهد. آنقدر که مردم ائمه را دوست دارند، نسبت به آنها شناخت نداشته، از معارفی که در سینه آنها و در سیره فردی و اجتماعی‌شان وجود داشته است، اطلاع ندارند. اگر پهنه معرفت‌شناسی را هم‌عرض پهنه عاطفی گسترش دهیم، دنیا متوجه اهمیت عظمت اهل‌بیت علیهم‌السلام می‌شود. دستگاه‌های فرهنگی باید توسعه معرفت‌شناسی اهل‌بیت علیهم‌السلام و رساندن این عرصه به عرصه عاطفی و احساسی را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهند.
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی همچنین یادآور شد: متاسفانه امروز تفسیر چندان دقیقی از فرمایشات ائمه علیهم‌السلام نداریم، چون برخورد ما با جریان ولایت، احساسی است در نتیجه این وجهه احساسی را در تفاسیر و تحلیل‌ها نیز دخالت می‌‌دهیم. دقت و تامل در فرمایشات معصومین بسیار اهمیت دارد. امام رضا علیه‌السلام از ابتدا در این خط بودند که جریان امامت نه به عنوان یک جریان اساطیری و نه به عنوان یک جریان گذشته‌ی عاطفی و احساسی و نه به عنوان یک جریان اعتقاد فکری مرتبط با حادثه‌ای که در رحلت پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم اتفاق افتاده، بلکه امامت به عنوان یک جریان اجراییِ حاکمیتِ مدیریتی نقد بر جامعه، و جامعه را تحت یک دکترین سیاسی به عنوان امامت و ولایت درآوردن است. مروج این معنا، امام رضا علیه‌السلام بود.
امام جمعه مشهد در پایان خاطرنشان کرد: موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک که با نیت یک فرد عالم و بافضیلت در شعاع خورشید تابناک امام رضا علیه‌السلام ایجاد شده، با امکاناتی که دارد یک پایگاه ارزشمند برای حرکت در این عرصه است. امیدواریم این موسسه در پایتخت کشور به عنوان نمایشگاه فرهنگ رضوی و مرکز توسعه معرفت‌شناسی ولایت نقش‌آفرینی کند. اگر واقعا بخواهیم بگوییم این تشکیلات علمی و فکری و فرهنگی، به عنوان نماینده فرهنگ رضوی و نماینده جریان تبلیغی رضوی است، باید به صورت یک ابزار برای توسعه ولایتِ مدیریتی و ولایت اجرایی نقد، و حاکمیت امامت در سرنوشت روز جامعه و جهان اسلام درآید. باید این را به عنوان یک رسالت در این نهاد مقدس محور قرار داد و از همه امکانات و ظرفیت‌های موجود این نهاد مقدس فرهنگی استفاده کرد.
تماشای رخسار ماه در موقوفه حاج حسین ملک
پخش نماهنگ «حضرت نور» با صدای علیرضا افتخاری در منقبت امام رضا علیه‌السلام، مداحی، نقالی و منقبت‌خوانی و سرانجام، گشایش نمایشگاه‌های سلطان دل (روایتی از طب‌الرضا)، رخسار ماه (گزیده آثار تاریخی مرتبط با امام رضا علیه‌السلام) و یار مهربان امام مهربان (کتاب‌های چاپی با موضوع امام رضا علیه‌السلام)، دیگر بخش‌های این آیین گرامی‌داشت در موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک در شب میلاد نورانی حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها بود.
