کتابخانه و موزه ملی ملک از استاد برجسته نقاشی پشت شیشه و آینه تقدیر و تجلیل کرد

برپایی آیین وقف‌نامه‌ای گرامی‌داشت میلاد پیامبر اکرم (ص) همراه با گشایش دو نمایشگاه در بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی ایران

کتابخانه و موزه ملی ملک از استاد برجسته نقاشی پشت شیشه و آینه تقدیر و تجلیل کرد

آیین گرامی‌داشت میلاد پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و سلم (برپایه سفارش حاج حسین آقا ملک بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک در وقف‌نامه ) و میلاد امام جعفر صادق علیه‌السلام همراه با گشایش دو نمایشگاه «مینای هفت‌رنگ» (گزیده آثار استاد و هنرجویان نقاشی پشت شیشه برپایه کاشی‌های ایرانی از دوره صفوی تا روزگار قاجار) و «روایت صادق» (گزیده نسخه‌های خطی منسوب به امام جعفر صادق علیه‌السلام در کتابخانه و موزه ملی ملک) عصر پنج‌شنبه 23 آبان 1398 خورشیدی در بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی ایران برپا شد.

به گزارش روابط عمومی موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، دکتر غلامعلی حداد عادل رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر سیدمحمد حسینی رییس هیات مدیره موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک و دکتر حسین یاوری پژوهشگر هنر و صنایع دستی و مدرس دانشگاه در این آیین گرامی‌داشت سخن راندند. نمایش نماهنگ «بُرده بوصیری» در نعت و منقبت پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و سلم و نقاشی و منقبت‌خوانی از دیگر برنامه‌های این آیین گرامی‌داشت بود. کتابخانه و موزه ملی ملک همچنین در این مراسم از مهرنوش بشارت استاد و مدرس کارگاه نقاشی پشت شیشه و آینه به پاس هشت سال پرورش هنرجویان فراوان در این موقوفه آستان قدس رضوی با اهدای لوح سپاس تقدیر و تجلیل کرد.

مبارزه با فساد، لازمه برپایی عدالت است

دکتر سیدمحمد حسینی رییس هیات مدیره موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک در آغاز این آیین با اشاره به «اُسوه حسنه بودن» حضرت محمد صلی‌الله علیه و آله و سلم گفت: «محبوب‌ترین بندگان نزد خدا به بیان امیرالمومنین علیه‌السلام کسی است که به پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم تاسی جوید. برای گام‌گذاشتن در راه تاسی‌جویی به نبی مکرم اسلام ابتدا باید به معرفت و شناخت رسید و نسبت به ویژگی‌های آن حضرت آگاهی یافت».

وی افزود: «خداوند در آیه‌های 45 و 46 سوره مبارکه احزاب می‌فرماید یا أَیُّهَا النَّبیُّ إِنَّا أَرْسَلْناکَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذیراً (45) وَ داعِیاً إِلَی اللَّهِ بإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنیراً (46): ای پیامبر ما تو را فرستادیم تا بر رفتار و کردار امت گواه باشی و مومنان را به بهشت و پاداش‌های الهی مژده دهی و کافران و گنه‌کاران را از عذاب دوزخ بترسانی. تو را فرستادیم تا مردم را به اذن خدا به سوی او فراخوانی و در راهنمایی آنان به سوی سعادت چراغی تابان باشی».

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: «در قرآن و روایات و تعالیم همه انبیای الهی روی عبادات تاکید شده است اما اگر در کنار این امور افرادی در مسایل اجتماعی و گره‌گشایی از کار مردم کوشا باشند، وزنه‌ای بسیار سنگین‌تر دارد. امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند اگر کسی در هر مسوولیتی که دارد یک ساعت عدالت ورزیده و در مسیر احقاق حق مردم خدمت کند، از 70 سال عبادت برتر است. ائمه علیهم‌السلام بر این تاکید داشتند که کارگزاران و مسوولان در حوزه امور اجتماعی و برپایی عدالت همت داشته باشند. مبارزه با فساد هم لازمه برپایی عدالت است».

حسینی در پایان به اشاره به آثار نفیس مرتبط با پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم و امام جعفر صادق علیه‌السلام در گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک افزود: «بیش از 19 هزار نسخه خطی در این مجموعه وجود دارد که در این میان 139 نسخه درباره سیره، تاریخ زندگانی، ویژگی‌ها و سلوک حضرت محمد صلی‌الله علیه و آله و سلم است. همچنین 152 نسخه چاپی درباره وجود مبارک آن حضرت در کتابخانه و موزه ملی ملک وجود دارد. نسخه خطی نیز درباره امام صادق علیه‌السلام در این مجموعه 17 نگهداری می‌شود».

پیامبر ما پیامبر اخلاق بود

دکتر غلامعلی حداد عادل رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در این آیین با اشاره به ضرورت وجود دین در زندگی بشر امروزی یادآور شد: «در دنیای امروز بیشتر از هر زمان نیاز به دین احساس می‌شود. زمانی در اروپا گمان می‌کردند با دستیابی به روش‌های تسلط بر طبیعت، مشکل بشر حل می‌شود. اوج غرور اروپایی‌ها در پوزیتیویسم اگوست کُنت در نیمه سده نوزدهم مشاهده می‌شود. اروپا در وضعیتی بود که می‌گفتند کلید سعادت بشر کشف شده و آن هم علوم طبیعی و علم است. در فلسفه اگوست کُنت به صراحت گفته شده که اعتقاد به خدا، دین و معنویت، محصول دوران کودکی بشر بوده و اکنون بشر بزرگ شده است. این تفکر، اندیشه امروز دنیای غرب هم هست؛ صورت آن تغییر یافته اما ولی اصل و جهت آن فرقی نکرده است».

وی افزود: «اروپا آن روزها از کشف‌های علمی در شادی غرق بود اما درست در بحبوحه سرمستی از علم، دو جنگ جهانی میان خودشان راه افتاد که دستاورد آن حدود 65 میلیون نفر کشته، مجروح و اسیر بود. این موضوع از متن همان تمدنی پیدا شد که مدعی بود کلید سعادت بشر را پیدا کرده است. از سال 1945 میلادی درست است که جنگ جهانی نداشته‌ایم ولی هیچ‌گاه جهانِ بدون جنگ هم نداشتیم که یکی از آن‌ها همین جنگ تحمیلی هشت ساله علیه ایران بود».

حداد عادل گفت: در تاریخ هیچ‌گاه زیر پا گذاشتن اخلاق و ارزش‌ها این اندازه که رییس جمهور کنونی امریکا انجام می‌دهد، وجود نداشته است. هیچ‌کدام از روسای جمهور امریکا مانند ترامپ، رک و راست حرف دنیای غرب را نزده‌اند. در کشورهای دیگر مانند سوریه به نام دفاع از دموکراسی وارد می‌شوند و بعد به صراحت می‌گویند دنبال چه منافعی‌اند. روزی که شاید امریکا هنوز زیر آب بود، در منطقه بابل و آشور، تمدن وجود داشت اما رییس‌جمهور امریکا به صراحت می‌گوید ملتی به نام عراق وجود ندارد. این دنیای امروز است».

رییس فرنگستان زبان و ادب فارسی افزود: «این علم که دستاورد عقل منقطع از وحی است، نتوانسته بشر را نجات دهد. ملتِ بدون دین، نه پشتوانه هستی‌شناسانه نه پشتوانه معرفت‌شناسانه دارد. دین برای این آمده است که بگوید نمی‌توانید و نباید با اخلاق بازی کنید. تا در این دنیا ارزش‌های مطلق حکومت نکند، کار دنیا درست نمی‌شود. ارزش‌های مطلق هم نیاز به هستی مطلق دارد که خدا است. دین همین را می‌گوید. ما مسلمانان، به وجود مقدس پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم افتخار می‌کنیم و راه نجات خود را در دینداری می‌دانیم. پیامبر ما پیامبر اخلاق بود».

شاکله هنر اسلامی، هنر ایرانی است

دکتر حسین یاوری استاد دانشگاه و نویسنده و پژوهشگر برجسته حوزه هنر از دیگر سخنرانان این آیین بود. او با تاکید بر اهمیت این روز مبارک بیان کرد: «امروز، بزرگ‌ترین روز است که در آن دو اَبر شخصصیت تاریخ چشم به جهان گشوده‌اند؛ یکی بزرگ‌ترین و شاخص‌ترین انسان کل تاریخ بشریت و دیگری موسس فقه جعفری است».

وی سپس با اشاره به تاریخ کتابت قرآن کریم افزود: «زمانی که قرآن بر پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم نازل شد، ابتدا کاتبان وحی که سرآمد آن‌ها امیرالمومنین علی (ع) است، کلام خدا را روی برگ نخل، پوست شتر و پارچه می‌نوشتند. روزی فردی خدمت رسول خدا عرض کرد که در کشوری به نام سین (چین)، مدت‌ها پیش کاغذ اختراع شده است. حضرت محمد صلی‌الله علیه و آله و سلم فرمودند: به‌دنبال علم بروید، ولو در چین باشد. کاغذ به این ترتیب از خانبالغ که آن زمان پایتخت چین بود وارد و قرآن کریم روی آن کتابت شد».

این نویسنده و استاد دانشگاه درباره تاریخچه کاشی و هنر کاشی‌گری ایرانی و اسلامی یادآور شد: «پژوهشگران برآن‌اند واژه کاشی به هزار و 400 سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. کاشی‌ها نخست به شیوه آجر لعاب‌‌دار بوده‌اند. آجرهای لعاب‌دار در دوره هخامنشیان پدید آمدند که امروز در موزه‌ها دیده می‌شوند. کاشی در دوره‌های اشکانی و ساسانی همچنان تکامل خود را ادامه می‌دهد اما حقیقت غیرقابل انکار این است که کاشی با اسلام رشد می‌کند و شاکله هنر اسلامی هم هنر ایرانی است. هنر اسلامی که فراتر از زمان و مکان بوده و دارای معرفت شهودی است، به عینه در هنر ایرانی وجود داشته که هنر ایرانی در کنار این‌ها با شاخصه‌های هنر محمدی تلفیق شده است. هنر اسلامی به تزیین و زیبایی بسیار اهمیت می‌دهد که به تحسین خداوند از زیبایی بازمی‌گردد».

یاوری افزود: «هنگامی که به دوره سلجوقی می‌رسیم، کاشی‌های زیبای زرین‌فام را می‌بینیم. این‌ها دستاورد کوشش هنرمندانه هنرمندان ایرانی است و اوج آن در دوره ایلخانی بازمی‌گردد. این از عظمت اسلام است که مغول‌ها و حکومت تیموری تحت تاثیر اسلام و هنر درخشان ایرانی قرار گرفتند و اسلام آوردند. کاشی‌های معرق نیز به دوره‌های ایلخانی و تیموی مربوط می‌شود که آثار به‌جای‌مانده از آن‌ها در نقاط گوناگون به ویژه مسجدهای جامع قزوین و کبود تبریز مشاهده می‌شود. با وجود پیشرفت شگفت‌انگیز چینی‌ها در زمینه تولید کاشی و سرامیک، به لعابی نیاز داشتند که ایرانی‌ها به آن رسیدند و لعاب محمدی نام گرفت. منشا کاشی‌های معرق با همه درخشش آن به ایران بازمی‌گردد. کاشی هفت‌رنگ نیز در دوره صفویه تولید شده و آخرین فصل کاشی‌کاری ایران نیز به دوره قاجاریه با استاد محمدعلی اصفهانی می‌رسد».

این پژوهشگر هنر در پایان یادآور شد: «در 40 سال تدریس در دانشگاه، دانشجویانم را بارها برای بازدید از مجموعه کتابخانه و موزه ملی ملک آورده‌ام و در کنار مجموعه ارزشمندی که گردآوری شده، چیزی که بسیار نمود دارد، تواضع و برخورد نیکوی کارکنان آن است. این مصداق همان فرموده پیامبر ماست که: مومن، آینه مومن است. به راستی مجموعه بی‌نظیر حاج حسین آقا ملک به خوبی حفاظت و حراست می‌شود».

آیین گرامی‌داشت میلاد پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و سلم (برپایه سفارش حاج حسین آقا ملک بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک در وقف‌نامه ) و میلاد امام جعفر صادق علیه‌السلام، با تقدیر و تجلیل از مهرنوش بشارت استاد و مدرس کارگاه نقاشی پشت شیشه و آینه در کتابخانه و موزه ملی ملک در هشت سال گذشته، همچنین اجرای نقالی و منقبت‌خوانی پایان یافت.

گزارش تصویری این آیین را در ادامه می‌بینید؛