​دانش (روزنامه)

​دانش

دانش از روز سه‌شنبه ۲۳ رجب ۱۲۹۹ق زیر نظر علیقلی مخبرالدوله وزیر وقت علوم و با سرمایه این وزارتخانه در دارالطباعه خاصه علمیه در مدرسه دارالفنون تهران چاپ و منتشر شد. بر دو سوی عنوان این نشریه نوشته‌اند حاملین این روزنامه در تهران و غیره از سایر بلاد ایران حق مطالبه قیمت ندارند، و اعلان این روزنامه قیمت ندارد. در زیر عنوان نیز آورده‌اند که روزنامه دانش ماهی دو مرتبه طبع و مجاناً تقسیم می‌شود و هر کس اخبار و اطلاعات که به علوم مربوط و منوط به تربیت باشد به اداره وزارت علوم بفرستد به اسم و رسم نوشته خواهد شد.[1]

مندرجات روزنامه دانش بیشتر اخبار وزارتخانه‌های مختلف و قسمت‌های علمی است و علاوه در هر شماره دارای پاورقی است. پاورقی روزنامه از شماره سوم شروع گردیده.[2] اعلان نیز از دیگر مندرجات نشریه دانش است. مجموعاً سه اعلان در دوره این نشریه چاپ کرده‌اند. یک اعلان درباره امتحان اطبا و دوافروشان و دو اعلان کتاب.[3] همان‌طور که بیشتر اشارت رفت نشریه دانش را علیقلی مخبرالدوله اداره می‌کرده و محمدکاظم بن احمد معلم شیمی دارالفنون نیز دستیار اول او بوده است. این نشریه را در مطبعه همان مدرسه چاپ کرده‌اند. رئیس چاپخانه و چاپ‌کار دارالفنون در آن عهد میرزا عباس نام داشته [...].[4] نویسندگان دیگر روزنامه که امضای آن‌ها در پای مقالات چاپ شده عبارت‌اند از حاج نجم‌الممالک و معتمدالسلطان میزرا محمودخان.[5]

[...] آخرین شماره [...] [دانش] در تاریخ ۱۶ صفر ۱۳۰۰ق توزیع گردیده و چون طرز انتشار آن ماهی دو شماره بوده بنابراین جمعاً از روزنامه دانش چهارده شماره منتشر گردیده است.[6]

واژگان کلیدی: روزنامه دانش، قاجاریه، ناصرالدین‌شاه

[1] - قاسمی، سیدفرید. سرگذشت مطبوعات ایران: روزگار محمدشاه و ناصرالدین‌شاه. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سازمان چاپ و انتشارات: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، ۱۳۸۰، ج ۲، ص ۱۷۰۵

[2] - صدرهاشمی، محمد. تاریخ جراید و مجلات ایران. اصفهان: انتشارات کمال، ۱۳۶۳، ج ۲، ص ۲۶۶

[3] - قاسمی، سیدفرید. سرگذشت مطبوعات ایران: روزگار محمدشاه و ناصرالدین‌شاه. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سازمان چاپ و انتشارات: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، ۱۳۸۰، ج ۲، ص ۱۷۱۵

[4] - همان، ص ۱۷۱۸

[5] - صدرهاشمی، محمد. تاریخ جراید و مجلات ایران. اصفهان: انتشارات کمال، ۱۳۶۳، ج ۲، ص۲۶۶

[6] - همان، ص ۲۶۵