کاغذ
کاغذ (paper): ورقهی نازک هموار که معمولاً از الیاف گیاهی ساخته میشود، ولی آن را از مواد لیفی دیگر هم میسازند و عمدتاً برای نوشتن و چاپ کردن بر آن به کار میرود ولی موارد استعمال متعدّد دیگر نیز دارد. کلمهی «کاغذ» ظاهراً از زبان سانسکریت وارد زبان فارسی شده است. لفظ اروپایی آن از کلمهی«پاپیروس» اخذ شده که گیاه آن را در مصر «بردی» میگفتند و از آن قرطاسِ مصری میساختند. واژهی«قرطاس» نیز خود از واژهی «خارتیس» یونانی گرفته شده که به معنای چیزی که بر آن مینویسند، است. اختراع کاغذ را به مردی چینی به نام «تسای لون» و به حدود ۱۰۵م منسوب داشتهاند. کاغذ از حدود ۶۱۰م به ژاپن و در ۷۵۱ م به سمرقند راه یافت و از آنجا به دیگر بلاد اسلامی رسید.[۱] از انواع کاغذ عبارتند از: استانبولی، اصفهانی (سپاهانی)، بخارایی، خانبالغ، ختائی، دولتآبادی، سمرقندی، فرنگی، فُستُقی، فلفلنمکی، قورخانهای، کشمیری، و... .
۱- قلیچخانی، حمیدرضا (۱۳۷۳)، «فرهنگ واژگان خوشنویسی و هنرهای وابسته»، تهران: روزنه، ص۱۸۳.