املا
اِملا (orthography) خواندن متنی بر دیگران و یا برای کاتب نسخه به جهت تسریع در امر استنساخ نسخه. این طرز از نسخهنویسی، ظاهراً پس از سدهی هشتم هجری شیوع یافته است، زیرا از این دوره است که کاتبان، مسألهی بیتنویسی را معیار اجرت و حقالزحمهی کتابت میسازند و تند نوشتن را صفتی از صفات کتابت و استنساخ برمیشمارند. در این شیوه چون دو نفر در فراهم آوردن نسخه اهتمام میکردند، از بروز سقطات و خطاهای دیداریِ خط جلوگیری شده و کاتب نیز از تصرّفات متذوّقانه بازداشته میشد.[۱]
۱- مایل هروی، نجیب (۱۳۷۹)، «تاریخ نسخهپردازی و تصحیح انتقادی نسخههای خطّی»، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ص۴۰.