مثال

​مترادف فرمان و حکم، ازجمله اسناد دیوانی و سلطانی است که از طریق مقام صدر (روحانی) تولید می‌شد. در منابع مرجع این کلمه به‌صورت فعل مرکب مثال دادن، مثال نوشتن و مثال فرمودن به‌کاررفته است. در دوره صفویه در معنی و مفهوم مثال تغییر کلی حاصل شد و به دستورات کتبی و حکم دیوانی صدارت و دفتر موقوفات را که درباره امور حقوقی و قضایی و یا موقوفات صادرمی شد، مثال می‌گفتند. از مختصات مثال‌ها این بود که محرران دارالأنشاء در ظهر آن (حکم اشرف) می‌نوشتند، در بالای رویه آن طغرای پیچیده مخصوص مقام صدر و در پایین آن مهر مقام صدر زده می‌شد. نقطه اوج مثال دوره صفویه و مربوط به مقام صدر است.[۱]

[۱]- روستایی، محسن، جزوه درسی کلاس سندشناسی سازمان اسناد ملی.