امرأه المسلسله

​اَلإمرَأه ­المُسَلسَله به روایت فصول الطّبری ـ «در بیان صورت امرأه ­المسلسله است. تخیّل زنی نمودهاند که سر او به سمت مغرب و پای­های او به سمت مشرق اندک مایل به شمال و کواکب مرصودهیاین صورت بیست­ وچهار است. یکی از آنها مشترک می­باشد میان این صورت و صورت فرس اعظم و آن کوکب سره ­الفرس است که اوّل کوکب این صورت میباشد ایضاً و آن در رأس این صورت واقع است و در سمت مشرق این سره ­الفرس به دوری سه ذرع تخمیناً سه ستاره است از شمال به سمت جنوب و در مسافت دو ذرع، آنکه وسط است و از اصغر قدر سیُّم است، او را در شماره کوکب اوّل شمردهاند و آن واقع است میان دو منکب اَیمَن و اَیسَر و از این سه، آنکه شمالی است و دوری او از این کوکب وسط زیاده از یک ذرع است و از اوسط قدر چهارم است، آن کوکب دوّم است...» (فصول الطّبری)

تصویر صورت فلکی امراه المسلسله از نسخه خطی صورالکواکب عبدالرحمان صوفی

اَلإمرَأه ­المُسَلسَله به روایت اساطیر ـ «آندرومدا» (Andromeda)، دختر «کاسیوپیا» (Cassiopeia) و «سفه ­ئوس» (Cepheus) که با زنجیری به صخره­ای بسته شده بود تا طعمۀ «ستوس» (Cetus) گردد. البته آندرومدا به دست «پرسئوس» (Perseus) که شیفتۀ او بود، نجات می­ یابد و به یادبود این واقعه در آسمان جای می گیرد.

اَلإمرَأه ­المُسَلسَله به روایت منجّمین ـ در شرایط مساعد، 55 ستارۀ آن با چشم غیرمسلّح مشاهده می­ شود. ستارۀ α آن با سه ستارۀ α، β و γ اسب بالدار، مربّعی را تشکیل می­ دهند که به «مربّع پگاسوس» مشهورند. ستارۀ «المعاک» (γ) دوگانه ­ای است که اوّلی به رنگ نارنجی و دوّمی آبی رنگ است و از دوگانه ­های زیبای آسمان است. درجۀ جدایی آنها ˝10 و هردو ستاره، خود از دو جزء تشکیل شده ­اند. مشهورترین کهکشان این صورت فلکی و حتّی تمام آسمان، M31 یا «آندرومدا» است که کهکشانی مارپیچی بوده و پس از دو ابر بزرگ و کوچک ماژلانی و چند سحابی کوچک دیگر، نزدیک­ترین کهکشان به راه شیری است. در سال 353 هجری­ قمری (946م.) «عبدالرّحمان صوفی» این جرم آسمانی را کشف کرده و در کتاب «صُوَرالکواکب» خود از آن نام برده است. پس از اختراع تلسکوپ، اوّلین­ بار در 1621 میلادی، «سیمون ماریوس» از این جرم ذکری به میان آورده و آن را به شعلۀ شمعی که از داخل لوله­ ای دیده می­ شود، تشبیه کرده است. M31 کهکشانی است با هستۀ کم ­تراکم و بازوهای سست، اما بسیار بزرگتر از کهکشان راه شیری و با جرم 5/1 برابر کهکشان ما. این کهکشان، منبع امواج رادیویی ضعیف است و حدود 300 خوشۀ کروی ستاره­ای آن را احاطه کرده­ اند. M31 دورترین جرم آسمانی است که با چشم غیرمسلّح قابل رؤیت است و فاصلۀ آن از منظومۀ شمسی، حدود 2،200،000سال نوری تخمین زده شده است. از دیگر اجرام امرأه­ المسلسله عبارتند از: کهکشان مارپیچی C23، کهکشان­ های بیضی­ شکل M32، NGC205، خوشۀ کهکشانی C28 و سحابی C22 (گلولۀ برفی آبی).