سیاه مشق
سیاه‌مشق (siāhmashgh): گونه‌ای از خوشنویسی که از ترکیب و تکرار حروف به وجود می‌آید و خوشنویس به تمرین و آفرینش صفحه‌ای می‌پردازد که خوانده‌شدن مطلب می‌تواند اهمیّت چندانی نداشته و بجای آن صفحه‌پردازی (کمپوزیسیون) و رعایت توازن سیاهی و سفیدی و... مورد عنایت باشد. از اینرو سیاه‌مشق را میتوان اوج هنر خوشنویسی ناب دانست چرا که تنها خلاّقیت و زیبایی آن مورد توجّه است نه مضمون و محتوای ادبی آن. سیاه‌مشقنویسی تاریخچه‌ی چندصدساله داشته و دارای گونه‌های بسیار متنوّع و زیباست مانند: سیاه‌مشق چلیپا، سیاه‌مشق یک‌سویه، دوسویه، سه‌سویه، و... (که در آنها حروف و کلمات از چندسو مثلاً افقی، عمودی و مایل به تحریر در می‌آیند). در دسته‌ای از سیاه‌مشق‌ها تمامی حروف و کلمات تکرار می‌شوند و در دسته‌ی دیگر، برخی و البته بسیاری از سیاه‌مشق‌ها قابل خواندن می‌باشند مگر سیاه‌مشق‌های بی‌مضمون که در این صورت، خوشنویس مطلب خاصّی را نمی‌نویسد.[۱]
۱- قلیچ‌خانی، حمیدرضا (۱۳۷۳)، «فرهنگ واژگان خوشنویسی و هنرهای وابسته»، تهران: روزنه، ص۱۲۲.