چلیپا
چَلیپا (obliquely set lines): کج؛ مورّب؛ متقاطع؛ در اصطلاح خوشنویسی به نوشتن مورّب دو بیت (یا بیشتر) از شعری با مضمون و پیام واحد که در یک صفحهیمستطیل شکل و در چهارچوب اصول و قواعد کلاسیک نگاشته میشود اطلاق میگردد که اوج هنرنمایی و ذوق و ابتکار و قابلیّتهای اجرایی خوشنویس در آن متجلّی میشود. در یک قطعهیچلیپا باید همهیاصول زیبایی اعمّ از تقارن، تناسب، توازن، تعادل و نواخت بدون تکلّف و تصنّع و با ریتم و آهنگ مناسب چهره بنماید. فاصلهی مصراع از چلیپایی که طول هر سطر آن معمولی باشد در حدود ۱۰ تا ۱۲ نقطه با همان قلم میباشد. بهترین حالت قرارگرفتن مَدّات (کشیدهها)، زیرِ هم بودنِ آنهاست و یا اینکه کشیدهیمصراع دوّم نسبت به اوّل، اندکی به سمت راست میل کند.[۱]
۱- قلیچخانی، حمیدرضا (۱۳۷۳)، «فرهنگ واژگان خوشنویسی و هنرهای وابسته»، تهران: روزنه، ص۶۴.